Παραδοσιακά & άλλα παιχνίδια

ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΑ ΠΑΙΧΝΙΔΙΑ

Το παιχνίδι είναι μια σοβαρή απασχόληση για το παιδί, καθώς  διαδραματίζει έναν ισχυρό ρόλο στη διαμόρφωση της προσωπικότητάς του, στον προσανατολισμό του στον κόσμο και γενικότερα στην ψυχοσωματική του ανάπτυξη. Στο  παιχνίδι  το  παιδί  ενεργεί  σ’  έναν  χώρο  περισσότερο  νοητικό.  Δρα  σε  μια  φανταστική  κατάσταση, η οποία  έχει  νόημα  και  σημασία  γι’  αυτό.  Δρώντας,  ρυθμίζει  τη  συμπεριφορά  του  με  βάση  τους  κανόνες  που  απορρέουν  από  το  νόημα  που έχει  αυτή  η  κατάσταση για  το  ίδιο το παιδί. Ταυτόχρονα στο παιχνίδι  υπάρχει  ένας  χαλαρός  δεσμός  σκοπών  και  μέσων. Συχνά  τα  μέσα αλλάζουν  για  να  προσαρμοστούν  σε  νέους  σκοπούς  και  το  αντίστροφο. Με  λίγα  λόγια, το  παιδί  παίζοντας  μετασχηματίζει  τον  κόσμο  σύμφωνα  με  τις  επιθυμίες  του, ενώ  στη  μάθηση  μετασχηματίζει  τον  εαυτό  του  για  να  συμμορφωθεί  στη  δομή  του  κόσμου και να μπει ομαλότερα στην εφηβεία. 

 Μαθαίνει να μετατρέπει σε παιχνίδι όλα όσα κάνει. Το παιχνίδι γίνεται γέφυρα επικοινωνίας ανάμεσα σε μικρούς και μεγάλους, σε παιδιά διαφορετικής χώρας προέλευσης, σε παιδιά με και χωρίς αναπηρία για  κατανόηση και αποδοχή της διαφορετικότητας, εκτίμηση και σεβασμό προς τους άλλους.

Παραδοσιακά παιχνίδια

Παραδοσιακά παιχνίδια ονομάζονται τα παιχνίδια που έπαιζαν οι παλαιότεροι και μεταφέρονται από γενιά σε γενιά με προφορική περιγραφή ή επίδειξη των μεγαλύτερων προς τους μικρότερους. Γεννημένα μέσα από την παιδική φαντασία και φτιαγμένα από άχρηστα υλικά ή οτιδήποτε άλλο που βρίσκανε γύρω τους. Πολλά από αυτά τις ρίζες τους έχουν στην αρχαία Ελλάδα.

Τα παραδοσιακά παιχνίδια είναι ομαδικά (κρυφτό, μακριά γαϊδούρα, τυφλόμυγα, το μαντίλι, κ.ά.). Υπάρχουν και κάποια που αρχικά ενδέχεται να μοιάζουν ατομικά, αλλά τελικά αποδεικνύονται ομαδικά, καθώς παίζονται διαδοχικά από κάθε ένα παιδί μέσα στην ομάδα. Αυτά έχουν σχέση περισσότερο με την τεχνολογία της κάθε εποχής και τις δεξιότητες των παιδιών, όπως η σφεντόνα, η σβούρα, το τσιλίκι, κ.ά.

Κάθε παραδοσιακό παιχνίδι εκφράζει την εποχή και την κοινωνία που το δημιούργησε (κοινωνικές σχέσεις, οικονομική κατάσταση, πολιτιστικές αξίες, τεχνολογία, αντιλήψεις για την πολιτική, τον πολιτισμό, το φύλο, τις σχέσεις με τους άλλους λαούς).

Πολλά παραδοσιακά παιχνίδια παραλλάσσονται και ξεπερνούν τα σύνορα των κρατών και εμφανίζονται σε διάφορους λαούς, όπως το κρυφτό, το κυνηγητό, η μπάλα, το σχοινάκι, οι βώλοι, κ.ά. Για παράδειγμα, το παιχνίδι κουτάκια ή τρικαμούτσι ή κεραμιδάκια, είναι ένα παραδοσιακό παιχνίδι που παίζεται από Τσιγγάνους, Ρώσους και Βλάχους στα Βαλκάνια.

Πηγές

Διαμαντόπουλος Δ. (2009), «Το Παιχνίδι», εκδόσεις Π. Πουρνάρα, Θεσσαλονίκη.

Μπάδα, Κ. (1992), «Το Παιχνίδι στην Παραδοσιακή Ελληνική Κοινωνία», Εθνογραφικά 9 (1993), σελ. 73-81.

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

Ελληνικά παραδοσιακά παιχνίδια

Αλάτι χονδρό-Αλάτι ψιλό

Αυγοδρομίες

Αμπάριζα (σκλαβάκια)

Η μικρή Ελένη

Πεντόβολα

Κουτσός Καλόγερος Βασιλέας

Τσελίκα - Τσουμάκα - Τσιλίκι – Λιγκρίν

Εφτάπετρο

Κρυφτό

Κλωτσοντενεκές ή κρυφτό τενεκεδάτο

Τόπα πάνινη – κλωτσοσκούφι

Μπίλιες

Βόλοι:  1.ΤΡΙΓΩΝΑΚΙ   2. ΜΠΑΖ

Σβούρα

Στεφάνι και Αγκλιδέρα – Κύλα

Σαραρίμ

Πατώ

Τσουβαλοδρομίες

Τραμπάλα

Γουρούνα

΄Οπλα

Η ουρά του Γαϊδάρου

Πουν' το το δαχτυλίδι

Στραβός καλόγερος

Βαρελάκια

Ο Βασιλιάς

Κάθομαι δεν κάθομαι

Η κολοκυθιά                                                                                    

Ο μαέστρος

Το μαντιλάκι: παραλλαγή: τα νουμεράκια

Τα μήλα

Τυφλόμυγα

Χαλασμένο τηλέφωνο

Πήδημα προς τα πίσω

Κλέφτες και αστυνόμοι

Περνά, περνά η μέλισσα

Το Μπιζζζ!

Τόπα στο Μαντρί

Οι Κουινάδες (Σκιάθος)

Ο Λύκος και τ’ αυγά (Χίος)

Η Γουρούνα

Αλλαγές (Πελοπόννησος)

Σουραϊμ - Σουραϊμ

Το Τζαμί

Παιχνίδια προσχολικής, παιδικής και……. προσαρμογής, κινητοποίησης και κοινωνικοποίησης σε μαθητές «Προκαταρκτικής Τάξης» του Σχολείου μας για την: αίσθηση χώρου και χρόνου, οπτικοκινητικού συγχρονισμού – συντονισμού, πλευρική κίνηση, δύναμη, αντοχή, ευκινησία,  φαντασία

1) Φωλίτσες και πουλιά

2) Λίμνη και κροκόδειλος 

3) Μιμητικό τρέξιμο στο χώρο

4) Ουρανός-Γη-Θάλασσα

5) Κυνηγητό με μπάλες

6) Μαϊμούδες, σκυλιά και πουλιά

7) Μαύρο, κόκκινο, άσπρο

8) Ψαράδες, γεωργοί, οδηγοί, ξυλοκόποι

9) Αγκαλίτσες

10) Τα χρώματα

11) Φωτιά, θάλασσα, αέρας

12) Το τρενάκι

13) Οι ουρίτσες

14) Τα αεροπλανάκια

15) Το παιχνίδι του κλέφτη

16) Οι παλάμες

17) Μουσικές καρέκλες

18) Κόκκινο φως

19) Κυνηγοί-κυνηγημένοι

20) Πετρώνω

21) Τυφλοί

22) Κάμπια

23) Πυραμίδες

24) Μανιταράκι

25) Το κλέψιμο της καραμέλας

26) Κλέφτες και αστυνόμοι

27) Κλέφτες και αστυνόμοι 2

28) Ξυλαράκια

29) Το δέντρο

30) Μπανάνα –ξεμπανάνα

31) Πυργάκια

32) Κυνηγητόμπαλα

33) Πέτα – πιάσε την μπάλα

34) Μπόουλιγκ

35) Βολές μέσα από το στεφάνι

36) Το φιδάκι

37) Βολές σε στόχο

38) Χτύπημα στα πόδια

39) Σκυταλοδρομία με χέρια – πόδια

40) Τα κοκοράκια

41) Μπάλες στον κύκλο

42) Κουκουβάγια

43) Baseball

44) Καυτή πατάτα

45) Λύκος – βοσκός - αρνί

46) Λύκος – αρνί

47)  Κρυφτό γνωριμίας

48) Τα μήλα που δεσμεύουν

49)  Ομελέτα από μπαλόνια

50)  Ο φύλακας του θησαυρού

51)  Μαζεύουμε μπάλες

52)  Ισορροπίες:

53)  Τάσος και Γκόλφω

54) Σκυταλοδρομία με μπάλες κάτω από τα πόδια:

55) Ενοχλώ με την μπάλα

56) Ψάρια στο δίχτυ

57) Η σούπα με τους αστακούς

58) Κυνηγητό με κώδικα

59) Φτου ξελευτερία

60) Ο καρχαρίας και το ψαράκι:

61) Το δίχτυ του ψαρέματος

62) Κυνηγητό με το χέρι πίσω

63) Ποιος θα κάτσει κάτω πρώτος

64) Πού είσαι

65) Αλτ! Ακίνητος:

66) Ίσα βήματα

67) Τυφλό κυνηγητό

68) Τυφλό κυνηγητό – αντεστραμμένο

69) Η γάτα και το ποντίκι

70) Τέσσερις βαθμοί

71) Η άδεια καρέκλα

72) Ομάδα επτά

73) Ο κόμπος

74 Σκυταλοδρομία με μπάλες

75) Με το βιβλίο στο κεφάλι

76) Κρατήστε το μπαλόνι στον αέρα

77) Τα μπαλόνια στον κύκλο

78) Η πόρτα

79) Ο πόλεμος των πουλιών

80) Βόλεϊ με περιορισμούς

Παραδοσιακά παιχνίδια από την Κύπρο

Αβκά - αβκά πουλώ τα

Το κοκκαλίν

Τα Σκατέλια ή Σκατούλικα

Το κόκαλο

Πεντόβολα

Μακριά Γαϊδούρα

Βασιλέας

Σχοινί

Σακουλοδρομίες

Γαϊδουροδρομίες

Βασιλιτζιά

Διτζίμιν

Πρώτη Ελιά

Ζίζυρος

Τριάππηδκια

Συτζιά

Λιγκρίν

 

Παιγνίδια της Σήκωσης

 

(α)  Η  «δακκανούρα ή Αυκοτήρα»

(β)  «Η  γιαουρτοφαγία»

(γ)  Οι  αυγοδρομίες

 

Παραδοσιακά παιγνίδια της Καθαράς Δευτέρας

(α)  Η  καμήλα

(β)  Η  συκιά

(γ)  Η  «καττόμουγια ή τυφλόμυγα»

Ασκήσεις & Παιχνίδια για Παιδιά Με και Χωρίς Κινητικές Αναπηρίες

Παιχνίδια στόχευσης

1.    Χτυπάω την κορίνα

2.    Κορίνες εναντίον φρίζμπι

3.    Μετακίνηση της μπάλας

4.    Προστατεύω την κορίνα μου

5.    Μίνι γκολφ

Κυνηγητό

6.    Η «ουρά του δράκου»

Παιδικά παιχνίδια απ’ όλο τον κόσμο

Ο γόρδιος δεσμός

Παπουτσωμένες καρέκλες

Ενοχλώ με την μπάλα

Μπάλα και πύργος

Κόκλα σουπάκι

Γάτα και ποντίκι

Χώρες

Το χρώμα της μάγισσας: παραλλαγές:

γάτα, γατούλα

Χους, χους, χρώμα

Κουτσό: παραλλαγές:

«Παράδεισος και κόλαση

«Πηδάω στην τούρτα»

«Τούνκου Τούνκου»

Ο τρίτος περισσεύει

Μπαμπέτα – Νίκη

Ελληνικά Παραδοσιακά Παιχνίδια

Αλάτι χονδρό-Αλάτι ψιλό

Το παιχνίδι αυτό παίζεται από πολλά παιδιά που συγκεντρώνονται και βγάζουν με κλήρο τη «μάνα». Ύστερα κάνουν όλα μαζί ένα κύκλο και κάθονται κάτω σταυροπόδι με τα χέρια πίσω, με τις παλάμες ανοιχτές. Το παιδί που κάνει τη μάνα, κρατώντας στο χέρι του ένα μαντίλι βγαίνει έξω από τον κύκλο, γυρίζει γύρω, πηδώντας ρυθμικά και τραγουδώντας:

“Αλάτι ψιλό, αλάτι χοντρό

έχασα τη μάνα μου και πάω να τη βρω.

Παπούτσια δε μου πήρε, να πάω στο χορό.”

Πριν τελειώσει το τραγούδι, n μάνα αφήνει πάνω στην πλάτη ενός παιδιού το μαντήλι και τότε, μόλις το παιδί παίρνει το μαντήλι, κυνηγάει τη μάνα γύρω από τον κύκλο. Αν n μάνα προλάβει να καθίσει στη θέση του παιδιού που την κυνηγάει τότε το άλλο παιδί γίνεται μάνα και συνεχίζεται έτσι το παιχνίδι. Αν όμως ακουμπήσει με το μαντήλι τη μάνα πριν καθίσει τότε n μάνα βγαίνει από το παιχνίδι.

Παρόμοια παίζεται και το παιχνίδι

«Το μαντηλάκι», που τα παιδιά που σχηματίζουν κύκλο τραγουδούν:

 «Το μαντηλάκι πέρασε και η κόρη το γυρεύει, που’ ντο, να’ το, απ’ ανάθεμά το…».

Η μάνα αφήνει πάνω στην πλάτη ενός παιδιού το μαντήλι και τότε, μόλις το παιδί παίρνει το μαντήλι, κυνηγάει τη μάνα γύρω από τον κύκλο. Αν n μάνα προλάβει να καθίσει στη θέση του παιδιού που την κυνηγάει τότε το άλλο παιδί γίνεται μάνα και συνεχίζεται έτσι το παιχνίδι. Αν όμως ακουμπήσει με το μαντήλι τη μάνα πριν καθίσει τότε n μάνα βγαίνει από το παιχνίδι.

Αυγοδρομίες

Υλικά:

• κουταλάκια πλαστικά
• αυγά (πολύ καλά βρασμένα ή από φελιζόλ)

Αρχικά ορίζουμε μία διαδρομή με αρχή και τέλος. Τα παιδιά βάζουν το κουτάλι στο στόμα και το αυγό πάνω στο κουτάλι. Σκοπός του παιχνιδιού είναι να φτάσουν στο τέρμα χωρίς να πέσει κάτω το αυγό. Αν πέσει κάτω πρέπει να σταματήσουν και να το μαζέψουν. Ο παίκτης που θα φτάσει πρώτος στο τέρμα είναι και ο νικητής.

Το παιχνίδι μπορεί να παιχτεί με ζευγαράκια ή με όλα τα παιδιά μαζί. Στην Κύπρο συναντάται με το όνομα «Δακκαννούρα ή αυκοτήρα».

Αμπάριζα (σκλαβάκια)

                                 

Τα παιδιά χωρίζονται σε δύο ομάδες. Η κάθε ομάδα ορίζει ένα δέντρο ή μια κολόνα για αμπάριζα. Σκοπός του παιχνιδιού είναι να προστατεύει η κάθε ομάδα την αμπάριζα της.

Τα παιδιά αποφασίζουν για το ποια ομάδα θα ξεκινήσει πρώτη. Ένα από τα παιδιά της ομάδας που βγήκε πρώτη λέει: «παίρνω αμπάριζα και βγαίνω» και βγαίνει στο χώρο ανάμεσα από τις αμπάριζες και παράλληλα βγαίνει και από την άλλη ομάδα ένα παιδί. Συναντιούνται και προσπαθούν είτε να ακουμπήσουν την αντίπαλη αμπάριζα και να την κυριεύσουν είτε να αγγίξουν ο ένας τον άλλο. Όποιος προλάβει να χτυπήσει τον άλλο, τον αιχμαλωτίζει και τον οδηγεί στην αμπάριζα του. Ύστερα βγαίνει ένα παιδί από τη δεύτερη ομάδα και παράλληλα άλλο ένα από την πρώτη. Παίζουν με τον ίδιο τρόπο, μέχρι να φτάσουν στον τελευταίο παίκτη.

 Κάθε παιδί έχει το δικαίωμα να κυνηγήσει τα παιδιά που έχουν βγει πριν απ' αυτόν, αλλά όχι τα παιδιά που έχουν βγει μετά. Επίσης κάθε παίχτης μπορεί να γυρίσει στην κολόνα του και να βγει όσες φορές θέλει. Ο τελευταίος που μένει, προσπαθεί να προστατεύσει την αμπάριζα. Από την άλλη ομάδα μπορούν να του επιτεθούν δύο αντίπαλοι, όχι περισσότεροι. Μπορεί να προσπαθήσει να ελευθερώσει τους αιχμάλωτους συμπαίκτες του για να τον βοηθήσουν, με ένα άγγιγμα. Τότε αυτοί φωνάζουν:

«Παίρνω αμπάριζα και βγαίνω και κανέναν  δεν το λέω»

Η μικρή Ελένη

Στο κέντρο κάθεται ένα παιδί με κλειστά τα μάτια του, που παίρνει εκείνη τη στιγμή το όνομα της μικρής Ελένης. Τα υπόλοιπα παιδιά πιάνονται χέρι χέρι, κάνουν ένα κύκλο και γυρνούν γύρω γύρω τραγουδώντας:

“Η μικρή Ελένη κάθεται και κλαίει γιατί δεν την παίζουν οι φιλενάδες της.
Σήκω επάνω, κλείσε τα μάτια σου και πιάσε όποιον θες!”

Εκείνη τη στιγμή το παιδί Ελένη σηκώνεται, πιάνει ένα παιδί και πρέπει με κλειστά μάτια να βρει ποιο είναι. Εάν το αναγνωρίσει η μικρή Ελένη κερδίζει και τη θέση της παίρνει το παιδί που αναγνώρισε. Διαφορετικά στον κύκλο παραμένει το ίδιο παιδί.

Πεντόβολα

Παραδοσιακό παιχνίδι δεξιοτεχνίας που παίζεται από δύο και περισσότερους παίχτες. Το παιχνίδι αυτό παίζεται με πέντε βόλους ή πέτρες (πεντό-βολα), σε διάφορα μέρη.

Mαζεύουμε πέντε πέτρες (κατά προτίμηση στρογγυλές λείες και άσπρες) και ξεκινάμε το παιχνίδι: παίρνουμε μία από τις πέντε και την πετάμε στον αέρα προσπαθώντας με γρήγορη κίνηση να πιάσουμε άλλη μία (όσο η άλλη είναι στον αέρα) από κάτω και να μείνουμε με δύο πέτρες στο ένα χέρι στο πρώτο στάδιο. Αν καταφέρουμε αυτό συνεχίζουμε πετώντας μία πέτρα στον αέρα προσπαθώντας να πιάσουμε άλλες δύο από κάτω και εν τέλει να έχουμε τρεις στο χέρι. Αν καταφέρουμε και αυτό, επαναλαμβάνουμε την ίδια κίνηση προσπαθώντας να πιάσουμε τρεις και στη συνέχεια και τις τέσσερις πέτρες μαζί με αυτή που πετάμε στον αέρα. Αν δεν καταφέρουμε να το κάνουμε αυτό, συνεχίζει ο επόμενος παίχτης. Στο επόμενο στάδιο του παιχνιδιού εργαζόμαστε ως εξής: σχηματίζουμε μία γέφυρα με το αριστερό μας χέρι ώστε ο αντίχειρας να βρίσκεται απέναντι των άλλων δακτύλων και συνεχίζουμε να πετάμε μία πέτρα στον αέρα προσπαθώντας (με το δεξί πάντα) να περάσουμε κάτω από τη γέφυρα μία πέτρα από τις υπόλοιπες. Αυτό συνεχίζεται μέχρι να περάσουμε και τις τέσσερις πέτρες κάτω από τη γέφυρα και να μείνουμε με τη μια (αυτή που πετάμε στον αέρα) στο χέρι.

Νικητής είναι αυτός που θα τελειώσει τα παραπάνω πρώτος! Τα πεντόβολα λέγονται και αλλιώς: πεντάλιθα, πεντεγούλια, αλεκαφίδες και πετράδια.

Κουτσός Καλόγερος Βασιλέας

Είναι ένα ατομικό παιχνίδι. Τα παιδιά χαράζουν στο έδαφος το εξής σχήμα:

Παίζουν ένας, ένας με τη σειρά, εφόσον ο προηγούμενος χάσει. Τοποθετούν στο πρώτο ημικύκλιο μία πέτρα, που συνήθως είναι πεπιεσμένη, τη «σμάδα». Κάνοντας κουτσό, ο παίκτης προσπαθεί να τη μετακινήσει με το πόδι στο επόμενο ημικύκλιο, χωρίς αυτή ή ο ίδιος να ακουμπήσουν στις γραμμές που ορίζουν το σχήμα. Όταν ο παίκτης φτάσει στο τέλος του σχήματος, πρέπει να ξαναγυρίσει στην αφετηρία με τον ίδιο τρόπο και να βγάλει τη σμάδα από το πρώτο ημικύκλιο από όπου είχε ξεκινήσει.

Τσελίκα - Τσουμάκα - Τσιλίκι – Λιγκρίν

Αποτελείται από δυο ξύλα, την τσελικά και την τσιουμάκα (στα τουρκ. Celik=μικρή ράβδος, σκληρός, ατσάλι και comak=ρόπαλο). Το μικρό ξύλο ήταν μυτερό στις άκρες και είχε μήκος περίπου 10 εκ. Το μεγάλο ξύλο το ονόμαζαν τσιλικόξυλο. Έβαζαν στο έδαφος το μικρό ξύλο και προσπαθούσαν με το μεγάλο ξύλο να το σηκώσουν όρθιο και να το χτυπούν και να το έχουν στον αέρα συνέχεια. Μετά το χτυπούσαν να πάει όσο πιο μακριά μπορούσαν. Μετρούσαν την απόσταση με βήματα και τα πολλαπλασιάζανε με τα χτυπήματα που κάνανε στον αέρα.

Άλλος τρόπος παιχνιδιού:

Το τσιλίκι παίζεται με δύο ή περισσότερα παιδιά. Για να παιχτεί το παιχνίδι χρειάζονται δύο ξύλινες βέργες, μια μακριά 60-70 εκ. περίπου (τσιλίκα) και μια μικρή 10-20 εκ. περίπου (τσιλίκι), που είναι ξυσμένο όπως το μολύβι μας στις δυο άκρες του.

Τα παιδιά βάζουν σημάδι ρίχνοντας πέτρες και όποιος το πλησιάσει περισσότερο αρχίζει πρώτος. Αυτός λοιπόν, βάζει πάνω από μια μικρή σκαμμένη εσοχή στο έδαφος το τσιλίκι, παράλληλα προς το έδαφος, κι έχοντας τα άλλα παιδιά απένταντι του, ρίχνει με την τσιλίκα το τσιλίκι, όσο πιο μακριά μπορεί, προσέχοντας όμως να μην το πιάσουν τα άλλα παιδιά.
Αν το πιάσει ένα απ' τα παιδιά, τότε πηγαίνει αυτό το παιδί να ρίξει το τσιλίκι και εκείνος που το έριξε πριν, αλλάζει θέση και πηγαίνει απέναντι με τα άλλα παιδιά. Αν δεν το πιάσει κανείς, τότε κάποιος απ' τους απέναντι ρίχνει το τσιλίκι για να χτυπήσει την τσιλίκα, που την τοποθετεί εκείνος που έριξε το τσιλίκι οριζόντια στο έδαφος και αν τη χτυπήσει αυτός παίρνει τη θέση αυτού που έριχνε και αλλάζουν θέσεις.

Αν δε χτυπήσουν τη τσιλίκα, τότε ο κύριος παίχτης βάζοντας το τσιλίκι σε ένα σημείο κοντά στην εσοχή, χτυπάει το τσιλίκι με τη τσιλίκα του σε μία άκρη του και αυτό ανασηκώνεται ψηλά. Κατόπιν ο παίχτης αν το χτυπήσει μία φορά δυνατά τότε μετράει την απόσταση από το μέρος που το 'ριξε μέχρι το σημείο που έπεσε με τη τσιλίκα του και όποιο νούμερο βρει, αυτό είναι οι πόντοι που κέρδισε.

Επίσης αν πριν χτυπήσει το τσιλίκι του για να το στείλει μακριά, το χτυπήσει άλλη μια φορά (συνολικά 2) τότε τους πόντους, τους μετράει με το τσιλίκι και όχι με την τσιλίκα. Και αν το χτυπήσει 2 φορές (συνολικά 3), τότε οι πόντοι μετράνε με το διπλάσιο νούμερο που βρίσκεται μετρώντας την απόσταση με το τσιλίκι κ.ο.κ.

Το παιχνίδι συναντάται και στην Κυπριακή παράδοση.

Εφτάπετρο

Μία μπάλα, μια στοίβα από εφτά πέτρες τοποθετημένες η μία πάνω στην άλλη και δυο ομάδες παιχτών (3-6 άτομα ανά ομάδα)
Η μια ομάδα έριχνε την μπάλα προς την πλευρά που ήταν στημένες οι εφτά πέτρες με σκοπό να τις ρίξει. Αν τις έριχνε, προσπαθούσε να τις ξαναστήσει χωρίς οι παίκτες της άλλης ομάδας να μπορέσουν να τους κάψουν (δηλ. να τους πετύχουν με την μπάλα). Αν το κατάφερναν, παίρνανε ένα πόντο και ξαναπαίζανε . Αν όχι, οι ομάδες άλλαζαν ρόλους.

Το παιχνίδι είναι γνωστό και με το όνομα «Τζαμί».

Κρυφτό

Σε αυτό το παιχνίδι μπορούν να παίξουν από 3 άτομα και πάνω. Ένα παιδί φυλάει (μετράει έως το 100. 5, 10, 15, 20...). Μόλις τελειώσει αρχίζει να ψάχνει για τα παιδιά. Όταν βρει ένα παιδί λέει "φτου" και το όνομα του παιδιού που βρήκε. Ένα παιδί μπορεί, όταν αυτός που φυλάει είναι μακριά να πει "φτου για μένα" και να ελευθερωθεί. Το τελευταίο παιδί αν δεν τον βρει αυτός που φυλάει, πρέπει να πει "φτου ξελευθερία ή φτου για όλους" για να ξαναφυλάξει το ίδιο παιδί. Αν αυτό δεν γίνει, τότε φυλάει το παιδί που βρέθηκε -"έφτυσε"-  πρώτο.

Κλωτσοντενεκές ή κρυφτό τενεκεδάτο

Παίζουν πολλά παιδιά. Πρώτα αποφασίζεται «ποιος θα τα φυλάει». Κατόπιν, παίρνουμε ένα τενεκεδάκι (από κονσέρβα , γάλα κτλ). Βάζουμε τον τενεκέ στη μέση του χώρου στον οποίο παίζουμε και κάποιο παιδί παίρνοντας κλωτσιά με όλη του τη δύναμη, προσέχοντας βέβαια να μην είναι απέναντι κανένας. Εκείνος που φυλάει τρέχει να πιάσει τον τενεκέ ενώ οι άλλοι τρέχουν να κρυφτούν, (εάν ο χώρος είναι κατηφορικός ακόμα καλύτερα). Μόλις ο παίκτης πιάσει τον τενεκέ στην συνέχεια τον στήνει. ΄Επειτα, ψάχνει τα άλλα παιδιά. Ο παίκτης που θα κατορθώσει να πατήσει τον τενεκέ χωρίς να τον δει ο παίκτης που τα φυλάει φωνάζει «ΒΓΗΚΑ». Στην περίπτωση που ο τελευταίος παίκτης καταφέρει και κάνει την τελευταία δοκιμασία, φωνάζει «ΒΓΗΚΑ - ΦΤΟΥ ΞΕΛΕΥΤΕΡΙΑ». Έτσι, φυλάει το ίδιο παιδί πάλι και κυνηγάει τον τενεκέ. Αν δεν γίνει «ΞΕΛΕΥΤΕΡΙΑ», φυλάει το παιδί που βρέθηκε πρώτο από εκείνον που φυλούσε ….

Τόπα πάνινη – κλωτσοσκούφι

Ένα αντικείμενο μεταξύ σκούφιας κλωτσοσκουφιού και μπάλας ποδοσφαίρου. Το κλωτσοσκούφι παιζόταν ως εξής: οι παίχτες σχημάτιζαν κύκλο. Στο κέντρο υπήρχε ένας παλιός σκούφος και ένας παίχτης τιμωρημένος ο οποίος προσπαθούσε, κλωτσώντας το σκούφο ή να τον βγάλει έξω από τον κύκλο ή να χτυπήσει με αυτόν κάποιον στο κεφάλι ή στο κορμί. Οι άλλοι παίχτες, μόνο με τα χέρια και τα πόδια, εμπόδιζαν το σκούφο να βγει έξω από τον κύκλο. Όταν άρχισε να διαδίδεται το ποδόσφαιρο , το κλωτσοσκούφι υποχώρησε και τέλος εξαφανίστηκε. Οι μαθητές της δεκαετίας του ‘60, μην έχοντας κανονική μπάλα, έφτιαχναν μια με διάφορα κουρέλια και έπαιζαν ποδόσφαιρο, με κανόνες περισσότερο ποδοσφαιρικούς και λιγότερο… κλωτσοσκουφικούς.

Μπίλιες

(ιταλ.biglia). Γενικά ήταν ένα παιχνίδι, που απαιτούσε ευστοχία, η οποία επιβραβευόταν κερδίζοντας τις μπίλιες του αντιπάλου. Υπήρχαν πολλά παιχνίδια με μπίλιες όπως: κυνηγητό, μπιλιάρδο, τρίγωνο και μπάζ. Εκτός από τις ακριβές φαντασμαγορικές μπίλιες του εμπορίου, τα ίδια παιχνίδια παίζονταν με κουκουμπέλες (τα κακατσίδια του δέντρου).

Βόλοι

 

Ένα παιχνίδι που χάθηκε, είναι και οι βόλοι. Ήταν φτιαγμένοι από πηλό και βαμμένοι σε ζωηρά χρώματα. Ας δούμε δυο πολύ δημοφιλή παιχνίδια με βόλους:

ΤΡΙΓΩΝΑΚΙ: Χαράζουμε στο χώμα ένα τρίγωνο και μέσα σ' αυτό ο κάθε παίχτης βάζει δυο-τρεις από τους βόλους του. Σε μια απόσταση 4-5 μέτρων στήνεται μια πέτρα, ο μπάστακας. Τα παιδιά ρίχνουν τους βόλους τους προς τον μπάστακα και όποιος φτάσει πιο κοντά παίζει πρώτος. Ο παίχτης ρίχνει με τον αντίχειρα το βόλο του στο τριγωνάκι με σκοπό να χτυπήσει έναν από αυτούς που ήταν μέσα και να τον βγάλει έξω, οπότε και τον κερδίζει. Εάν κάποια στιγμή χάσει και ο βόλος του μείνει μέσα στο τρίγωνο, ο αμέσως επόμενος παίχτης χτυπώντας το βόλο κερδίζει όλους όσους είχε μαζέψει ο προηγούμενος ως τώρα.

ΜΠΑΖ: Η διαδικασία με τον μπάστακα είναι η ίδια, αυτή τη φορά όμως οι βόλοι στήνονται σε ευθεία γραμμή ο ένας δίπλα στον άλλο. Ο πρώτος στη σειρά λέγεται μάνα και ο δεύτερος παραμάνα. Αν χτυπήσεις κάποιον από τους δύο αυτούς βόλους, παίρνεις όλους όσους είναι στη σειρά μετά από αυτούς.

Σβούρα

Παιχνίδι για 2-3 άτομα.

Κανόνες: Σχεδιάζουμε έναν μεγάλο κύκλο και γύρω απ' το κέντρο του, βάζουμε όσες σβούρες χωράει. Ύστερα καθόμαστε έξω απ' τον κύκλο και κρατώντας μια σβούρα στο χέρι μας, προσπαθούμε να την χτυπήσουμε στο κέντρο του κύκλου και να διώξουμε όλες τις υπόλοιπες μακριά. Απ' έξω απ' τον κύκλο. Προσοχή! Η σβούρα που θα κρατάμε στο χέρι μας πρέπει να είναι δεμένη μ' ένα σκοινί απ΄την μύτη (κάτω-κάτω) έως την λαβή (πάνω-πάνω), ώστε να γυρνάει γύρω-γύρω πιο εύκολα. Οι σβούρες που βγάζουμε έξω απ' τον κύκλο γίνονται δικές μας. Για διευκόλυνση του παιχνιδιού, οι παίχτες πρέπει να παίζουν με σειρά ένας-ένας ξεχωριστά ώστε να φαίνονται οι σβούρες που το κάθε παιδί βγάζει έξω απ' τον κύκλο.

Στεφάνι και Αγκλιδέρα – Κύλα

Παιχνίδι με 2 παίκτες και άνω. Ο κάθε παίκτης είχε ένα στεφάνι μεταλλικό (στεφάνι βαρελιού ή κάτι παρόμοιο) και ένα ραβδί . Το ένα άκρο του ραβδιού ήταν κατάλληλα διαμορφωμένο ώστε να μπορεί να στηρίζεται εκεί το στεφάνι. Στόχος των παικτών ήταν να μεταφέρουν το στεφάνι κυλώντας το με την βοήθεια του ραβδιού. Ποιο δύσκολος γινόταν ο χειρισμός όταν ο δρόμος ήταν ανώμαλος.

Σαραρίμ

Είναι ένα ομαδικό παιχνίδι, αποτελούμενο από δύο ομάδες με ίσο αριθμό μελών. Η κάθε ομάδα έχει έναν αρχηγό, ο οποίος σε συνεργασία με τους συμπαίκτες του βρίσκει ένα ψευδώνυμο για τον καθένα, το οποίο συνήθως είναι κωμικό και αρκετές φορές σχετίζεται με νεράιδες, ξωτικά ή ζώα (π.χ. η ξυπόλητη νεράιδα, το ποντικοφαγωμένο παντελόνι κ.ά.). Οι παίκτες της κάθε ομάδας στέκονται στη γραμμή, αντικριστά, με απόσταση μεταξύ τους. Ορίζουν ποια ομάδα θα ξεκινήσει πρώτη και ο αρχηγός της περπατά ανάμεσα από τους αντιπάλους τραγουδώντας:

 σαραρίμ, σαραρίμ, βουτού βουτού, σαραρίμ

Κλείνει τα μάτια κάποιου από αυτούς και φωνάζει το ψευδώνυμο ενός από τους συμπαίκτες του. Αυτός πλησιάζει και με διάφορες κινήσεις πειράζει το πρόσωπο του παίκτη με τα κλεισμένα μάτια. Αυτός με τη σειρά του, πρέπει να μαντέψει ποιος από τους αντιπάλους του τον πείραξε. Αν η απάντησή του είναι σωστή η ομάδα, του κερδίζει έναν πόντο και ο αρχηγός της κάνει την ίδια διαδικασία στην αντίπαλη ομάδα, ενώ αν είναι λανθασμένη, το παιχνίδι συνεχίζεται έως ότου δοθεί σωστή απάντηση.

Πατώ- Κουτσό

Είναι ένα ατομικό παιχνίδι. Τα παιδιά σχηματίζουν το παρακάτω σχήμα στο έδαφος:

6
4	5
3
1	2

Ο παίκτης πηδά με κλειστά μάτια, με ένα ή δύο πόδια, ανάλογα με το τετράγωνο στο οποίο πρέπει να πατήσει. Τελειώνοντας κάθε προσπάθεια ρωτά: Πατώ;

Εάν η απάντηση είναι θετική ,δηλαδή αν πατά διαχωριστικές γραμμές χάνει και βγαίνει από το παιχνίδι. Αν είναι αρνητική, συνεχίζει έως ότου χάσει. Για κάθε επιτυχημένη προσπάθεια σημειώνεται υπέρ του παίχτη ένας πόντος.

Παραλλαγές του παιχνιδιού στο κεφάλαιο με τα «Παιδικά παιχνίδια απ’ όλο τον κόσμο».

Τσουβαλοδρομίες

Ήταν αγώνας δρόμου με τους παίκτες να βρίσκονται μέσα σε τσουβάλια (από την μέση και κάτω). Στόχος του παιχνιδιού ήταν να φτάσει κανείς πρώτος στο τέρμα, ουσιαστικά χοροπηδώντας.

Τραμπάλα

Η τραμπάλα παιζόταν με ένα στρογγυλό ξύλο. Μετά βάζουμε σε ένα σημείο που έχουμε ορίσει ως κέντρο ένα μακρύ ξύλο και δεξιά και αριστερά υπήρχαν δυο θέσεις να κάτσουν οι παίκτες. Οι παίκτες με τη δύναμη που έβαζαν στα πόδια τους, το ένα παιδί ήταν ψηλά και το άλλο χαμηλά. Αυτή η εναλλαγή γινόταν με γρήγορο ρυθμό.

 

Γουρούνα

Παιχνίδι που εκτός από ευστοχία απαιτούσε και αντανακλαστικά. Παιζόταν με ματσούκια, που κρατούσαν οι παίχτες και ένα τενεκάκι, που βαρούσε ο τιμωρημένος (γρουνάς). Οι παίκτες βρίσκονταν στην περίμετρο ενός κύκλου και ο καθένας ακουμπούσε το ματσούκι του σε μια γούρνα (μπουρσί). Ο τιμωρημένος προσπαθούσε να φέρει το τενεκάκι κοντά στους παίκτες και να τους πετύχει. Όποιον πετύχαινε, έπαιρνε τη θέση του. Οι παίχτες με τη σειρά τους προσπαθούσαν να αποφύγουν το χτύπημα του τιμωρημένου και να διώξουν το τενεκάκι μακριά χωρίς να προλάβει ο τιμωρημένος να βάλει το ματσούκι του στη γούρνα του παίκτη.

΄Οπλα

Τι χρειάζεται: Ξύλα που είναι βολικά να τα κρατήσεις και χώρο να μπορείς να τρέξεις.

Παίζεται με 4 ή και περισσότερα παιδιά. Τα παιδιά χωρίζονται σε δύο έως τέσσερις ομάδες (με διαφορετικά χρώματα μπλούζας για κάθε ομάδα).
Στην αρχή μια ομάδα μετράει μέχρι το 10 και οι άλλες φεύγουν στο στρατόπεδό τους. Το στρατόπεδο η κάθε ομάδα το έχει ορίσει κρυφά από τις άλλες ομάδες. Σκοπός είναι να σκοτώσεις κάποιον από την αντίπαλη ομάδα ή να πάρεις κάποιον όμηρο.

Πώς γίνεται αυτό: Για να σκοτώσεις κάποιον στοχεύεις με το ξύλο και κάνεις τον ήχο του πυροβόλου. Κανονικά ο άλλος πρέπει να πέσει κάτω και να κλείσει τα μάτια του για 10 δευτερόλεπτα. Βέβαια, αν ο άλλος δεν το ακούσει πρέπει να του πεις ότι τον "σκότωσες". Για να πιάσεις όμηρο πρέπει να πας από πίσω του και να του πεις "ακίνητος". Αυτός δεν έχει το δικαίωμα να φύγει εκτός εάν κάποιος από την δικιά του ομάδα σκοτώσει αυτόν που τον πήρε όμηρο.

                                       Πούν' το το δαχτυλίδι

           

Στήνονται τα παιδιά σε σειρά. Κάποιο από τα παιδιά κρύβει στα χέρια του ένα δαχτυλίδι, ψεύτικο ή αληθινό. Έπειτα, προσπαθεί να αφήσει στα χέρια κάποιου από τα παιδιά που είναι στη σειρά το δαχτυλίδι, λέγοντας το τραγουδάκι:

Πουντ’ το, πουντ’ το

Το δαχτυλίδι,

Ψάξε, ψάξε

Δε θα το βρεις!

Δε θα το βρεις,

Δε θα το βρεις,

Το δαχτυλίδι που ζητείς.

Το καθένα από τα παιδιά έχει μια ευκαιρία να μαντέψει ποιος έχει το δαχτυλίδι. Όποιος μαντέψει σωστά παίρνει το δαχτυλίδι και το ρίχνει στο επόμενο παιδί. Το παιχνίδι συνεχίζεται με τον ίδιο τρόπο. Το συγκεκριμένο παιχνίδι ανήκει στα παγκόσμια παραδοσιακά.

Στραβός καλόγερος

Το παιχνίδι αυτό παίζεται με πολλά παιδιά. Βγάζουνε με έναν κλήρο ποιό παιδί θα κάνει το στραβό καλόγερο. Του κρύβουν τα μάτια με ένα σκούρο μαντήλι και του δίνουν ένα καλάμι. Αυτός γυρνάει γύρω γύρω και σχηματίζει ένα κύκλο με το καλάμι και λέει:

Στραβός καλόγερος στέκει ολομόναχος

και όποιον βαρέσει, κρίμα δεν έχει

Τότε τα παιδιά τρέχουν κοντά του και τον πειράζουν. Αν πετύχει κανέναν με το μπαστούνι, γίνεται αυτός ο στραβός καλόγερος.

Βαρελάκια

Το παιχνίδι είναι απλό. Χρειάζεται όμως το πολύ 5 παίχτες. Οι 4 παίχτες σκύβουν στη σειρά αλλά ο ένας αραιά από τον άλλον. Ο 5ος πηδάει από πάνω τους βάζοντας τα χέρια του στην πλάτη του μπροστινού του, μετά ανοίγει τα πόδια του και περνάει από πάνω. Όταν πηδήξει πάνω από όλους τον έναν μετά τον άλλον, ο τελευταίος πηδάει πάνω απ' τους άλλους. Χάνει αυτός που θα χάσει την ισορροπία του.

Ο Βασιλιάς

Τα παιδιά "τα βγάζουν" κι ένας τους γίνεται βασιλιάς. Ο βασιλιάς κάθεται κάπου, ενώ οι άλλοι απομακρύνονται για να διαλέξουν ποιο επάγγελμα θα παραστήσουν και με ποιες κινήσεις. Όταν τελειώσουν επισκέπτονται τον βασιλιά και ακολουθεί ο παρακάτω διάλογος:

-       Βασιλιά, βασιλιά με τα 12 σπαθιά, τι δουλειά;

-       Τεμπελιά!

-       Και τα ρέστα;

-       Παγωτά.

-       Είπε η γιαγιά να μας κάνεις μια δουλειά.

-       Τι δουλειά;

            Τότε τα παιδιά κάνουν τις κινήσεις του επαγγέλματος που διαλέξανε. Αν ο βασιλιάς το καταλάβει, το φωνάζει και κυνηγάει να πιάσει ένα παιδί που γίνεται βασιλιάς. Αν δεν το καταλάβει, ξανακάθεται και τα παιδιά μιμούνται κάτι άλλο.

Κάθομαι δεν κάθομαι

Αυτό το παιχνίδι παίζεται από κορίτσια που είναι από 8 έως 10 ετών. Με λαχνό βρίσκεται το κορίτσι που θα τα φυλάει. Τα υπόλοιπα κορίτσια γυρίζουν από γύρω της και λένε τους παρακάτω στίχους:

Κάθομαι δεν κάθομαι

Στη φωλιά μου κάθομαι

            Όταν τα παιδιά δούνε το κορίτσι που φύλαγε να πλησιάζει, κάνουν ότι κάθονται. Αν το κορίτσι που τα φυλάει καταφέρει να πιάσει ένα από τα υπόλοιπα παιδιά πριν καθίσει, τα φυλάει εκείνο το κορίτσι που έπιασε. Κανένα όμως κορίτσι δεν πρέπει να καθίσει τόσο βαθιά ώστε να ακουμπήσει το έδαφος γιατί βγαίνει από το παιχνίδι και τα κορίτσια τα υπόλοιπα της λένε:

Έσπασες τα αβγά σου.

Η κολοκυθιά

Η κολοκυθιά είναι ένα παραδοσιακό παιχνίδι. Παίζεται και σήμερα με τρεις, αλλά και περισσότερους παίχτες. Το κάθε παιδί παίρνει ένα νούμερο. Μετά το παιδί που έχει το νούμερο (ένα), αρχίζει λέγοντας:

 «Στου παππού το περιβόλι, που το αγαπούμε όλοι, είναι μια κολοκυθιά, πλάι-πλάι στη ροδιά. Κάνει πέντε κολοκύθια στρογγυλά, μα την αλήθεια θα τα δώσει ο παππούς μποναμά της αλεπούς. Δυο θα δέσει στην ουρά της κι όλα τα άλλα στα παιδιά της».

'Επειτα ρωτάει: «Ποιος θα πάει στην αλεπού ;»

«Ποιος θα της πάει τα κολοκύθια ;»

Αργότερα το ίδιο παιδί λέει «να πάει το ...», και το παιδί που έχει αυτό το νούμερο λέει « γιατί να πάει το ...; Να πάει το ...» κ.λ.π.

'Οποιο παιδί απαντήσει χωρίς να είναι το νούμερό του, χάνει και παίρνει παρατσούκλι ή κάνει κάτι που του έχει ορίσει η παρέα.

Παραλλαγή:

Το παιχνίδι αυτό παίζεται με 3 παίκτες και πάνω. Κάθε παίκτης έχει από έναν αριθμό. Για παράδειγμα: Ο Γιώργος έχει το 1, η Σοφία το 2, ο Μιχάλης το 3, η Μαρία το 4 και ο Παντελής το 5. Το παιχνίδι αρχίζει. Ο Γιώργος λέει: 'Εχω μια κολοκυθιά που έχει 3 κολοκύθια. Τότε ο Μιχάλης πρέπει να πει: Και γιατί να έχει 3 κολοκύθια; Ο Γιώργος ρωτάει: Και πόσο κολοκύθια να έχει; Ο Μιχάλης του απαντάει: Να έχει 2 κολοκύθια. 'Ετσι, πρέπει να μιλήσει η Σοφία. Αυτό γίνεται ώσπου να μπερδευτεί κάποιος και να πει κάτι άλλο. Τότε τ' άλλα παιδιά αποφασίζουν τι να κάνει. Για παράδειγμα πρέπει να πει ένα ποίημα.

Συχνά ακούμε τη φράση: Μα καλά, την κολοκυθιά θα παίξουμε; Αυτό το λέμε όταν κάποιοι διαφωνούν και ρίχνει ο ένας στον άλλο την ευθύνη.

Ο μαέστρος

Ένα παιδί κρύβεται όσο τα υπόλοιπα παιδιά ορίζουν ποιος από την ομάδα θα είναι ο "μαέστρος" και ποιο "όργανο" θα παίζουν. Αφού σχηματίσουν ένα κύκλο, έρχεται το παιδί που είχε κρυφτεί και τους παρατηρεί για να βρει το μαέστρο. Όλα τα παιδιά παίζουν το ίδιο όργανο με τον μαέστρο και τραγουδούν: - Ποιoς είναι ο μαέστρος να το μάθεις δεν μπορείς.
- Ποιος είναι ο μαέστρος δεν μπορείς να βρεις!

- Τι κουτός που είσαι, τι κουτός που είσαι.

- Να’ τος ο μαέστρος, να΄τος ο μαέστρος!

            Το παιδί καταλαβαίνει ποιος είναι ο μαέστρος όταν αυτός αλλάξει όργανο. Τότε κρύβεται εκείνος και το παιχνίδι συνεχίζεται με τον ίδιο τρόπο. Αν κάνει λάθος και δε βρει το μαέστρο το παιχνίδι επαναλαμβάνεται αλλάζοντας το μαέστρο και το όργανο.

Το μαντιλάκι/ Τα νουμεράκια

Το μαντιλάκι είναι ένα παιχνίδι που παίζεται με έξι ή παραπάνω παιδιά. Για να παίξεις αυτό το παιχνίδι χρειάζεσαι ένα μαντίλι και μία κιμωλία. Με την κιμωλία σχεδιάζεις έναν κύκλο στη μέση και δύο γραμμές, μία δεξιά και μία αριστερά. Σκοπός του παιχνιδιού είναι να καταφέρεις να πάρεις το μαντίλι από το κέντρο. Τα παιδιά χωρίζονται σε δύο ομάδες. Κάθε παιδί από την κάθε ομάδα έχει έναν αριθμό. Ο κάθε παίκτης προσπαθεί να πάρει το μαντίλι από το κέντρο χωρίς να τον πιάσει ο αντίπαλός του. Αν τον πιάσει, ο πόντος είναι του αντιπάλου. Αν όμως ο αντίπαλος περάσει τη γραμμή του ο πόντος είναι δικός του. Το παιχνίδι κερδίζει η ομάδα που έχει τους περισσότερους πόντους.

Παραλλαγή:  Το παιχνίδι είναι γνωστό και με την ονομασία   «Τα νουμεράκια».

Τα μήλα

 

Παίζεται σε εξωτερικό χώρο. Δύο παιδιά χωρίζονται και αποτελούν τα "τέρματα". Χαράζονται δύο γραμμές σε απόσταση δέκα περίπου βήματα η μια από την άλλη. Οι δυο αυτές γραμμές είναι τα τέρματα και πίσω από αυτές τις γραμμές στέκονται οι δυο παίκτες. Αριστερά από τις γραμμές χαράζεται μια άλλη που από πίσω της πηγαίνουν και στέκονται τα υπόλοιπα παιδιά. Με κλήρο ορίζουν ποιός από τα τέρματα θα ρίξει πρώτος την μπάλα για να χτυπήσει ένα από τα παιδιά που βρίσκονται στο κέντρο. Αυτά τα παιδιά πρέπει όλη την ώρα να τρέχουν από την μια άκρη στην άλλη για να μην χτυπηθούν. Αν αυτός που θα ρίξει την μπάλα δεν πετύχει κανένα, τότε βγαίνει και στέκεται πίσω από την αριστερή γραμμή. Με τη σειρά του ρίχνει την μπάλα ο άλλος.

Όταν μείνει μονάχα ένα παιδί στο κέντρο τότε παίζονται τα μήλα, δηλαδή θα χτυπηθούν δώδεκα μπαλιές, έξι από κάθε τέρμα. Πρώτα ρίχνει ο ένας λέγοντας "Ένα μήλο", έπειτα ο άλλος "Δύο μήλα!" κ.λ.π. Το παιδί που είναι στη μέση, τρέχει και κάνει κάθε είδους κινήσεις, ώστε να αποφύγει την μπάλα. Αν χτυπηθεί, τότε χάνει και το παιχνίδι ξαναρχίζει με νέα τέρματα. Αν τα καταφέρει να μην χτυπηθεί, έχει το δικαίωμα να ξανακαλέσει όλους του παίκτες και να αρχίσει το παιχνίδι με τα ίδια τέρματα.

Χαλασμένο τηλέφωνο

Το χαλασμένο τηλέφωνο αποτελείται από μια ομάδα παιδιών που πρέπει να είναι πάνω από δύο. Τότε ο πρώτος από τη σειρά λέει γρήγορα μια δύσκολη λέξη στον διπλανό του. Μετά αυτός τη λέει στο αυτί του άλλου παιδιού κ.λ.π. Ο τελευταίος θα πει τη λέξη δυνατά και αν τη πει σωστά το πρώτο παιδί έχει κερδίσει.

Τυφλόμυγα

Η τυφλόμυγα είναι ομαδικό παιχνίδι.

Επιλέγεται με κλήρο ένα από τα παιδιά και του κλείνουν τα μάτια με ένα πανί, για να μη βλέπει και το παιχνίδι αρχίζει. Τα υπόλοιπα παιδιά που συμμετέχουν, γυρίζουν γύρω - γύρω από το παιδί που κάνει την τυφλόμυγα και το πειράζουν. Εκείνο προσπαθεί να πιάσει κάποιο από τα παιδιά και κερδίζει μόνο, αν καταλάβει ποιο είναι το παιδί που έπιασε. Το παιδί που πιάστηκε και αναγνωρίστηκε γίνεται η επόμενη τυφλόμυγα.

Πήδημα προς τα πίσω

Τα παιδιά στήνονται πίσω από ένα ρυάκι ή ένα ποτάμι. Μετά πηδάνε προς τα πίσω και όποιος δεν πέσει στο νερό είναι ο νικητής και οι άλλοι έχουν χάσει.

                               

                                 Κλέφτες και αστυνόμοι

Παίζεται με πολλούς παίχτες . Τα παιδιά χωρίζονται σε δύο ομάδες. Η μία, η μικρότερη, είναι οι αστυνόμοι. Τα υπόλοιπα παιδιά αποτελούν τους κλέφτες. Το παιχνίδι εξελίσσεται σαν ένα κοινό κυνηγητό ανάμεσα στις δύο ομάδες. οι κλέφτες, όταν θέλουν να ξεκουραστούν, πάνε σ' ένα συγκεκριμένο σημείο το οποίο ονομάζεται σπίτι ή λημέρι. Εκεί οι αστυνόμοι δεν μπορούν να τους πιάσουν.

 'Οταν όμως ο αστυνόμος πιάσει τον κλέφτη τον οδηγεί στη φυλακή, η οποία βρίσκεται συνήθως όσο πιο μακριά γίνεται από το σπίτι. 'Ενας φυλακισμένος παίχτης ελευθερώνεται όταν ένας σύντροφός του του ακουμπήσει το χέρι και φωνάξει "ξελέ". Σε περίπτωση που οι φυλακισμένοι κλέφτες είναι πολλοί, κάνουν το εξής κόλπο: πιάνουν τα χέρια τους στη σειρά και απλώνονται όσο πιο έξω μπορούν (ένας βρίσκεται "μέσα" στη φυλακή και οι άλλοι, κρατώντας χέρι χέρι, προχωρούν προς το σπίτι). Ο ελεύθερος παίχτης, αγγίζοντας το χέρι ενός φυλακισμένου, ελευθερώνει όλους όσους συμμετέχουν στην αλυσίδα. Φυσικά, απαγορεύεται αυστηρά στους αστυνομικούς να φρουρούν τους φυλακισμένους παίχτες, κανόνας που όποιος παραβεί αποβάλλεται αυτομάτως από το παιχνίδι. Το παιχνίδι τελειώνει όταν όλοι οι κλέφτες φυλακιστούν, και νικητές είναι οι αστυνόμοι.

Περνά, περνά η μέλισσα

Αυτό το παιχνίδι είναι ένα παλιό και παραδοσιακό παιχνίδι. Συγκεντρώνονται τουλάχιστον έξι παιδιά και δύο χτυπούν παλαμάκια και τραγουδούν. Τα υπόλοιπα περνούν κάτω απ' τα χέρια τους και όποιον πιάσουν το βάζουν και επιλέγει με ποιου το μέρος θα πάει. Τελικά όταν
μαζευτούν όλα τα παιδιά τραβάνε τους άλλους και όποιοι δεν πέσουν κάτω είναι οι νικητές. Το παιχνίδι παίζεται από παιδιά (6-7 χρονών), από όλο τον κόσμο.

Το Μπιζζζ!

Μαζεύονται τα παιδιά και αποφασίζουν ποιος θα τα "φυλάει". Αυτός λοιπόν κάθεται σ' ένα σκαμνί ή στέκει σκυφτός και βάζει το δεξί του χέρι κάτω από την αριστερή του μασχάλη, κρατώντας την παλάμη ανοιχτή προς τα επάνω, ενώ με το αριστερό του χέρι κρατάει κλειστά τα μάτια του.
Οι άλλοι παίκτες στέκονται προς τ' αριστερά του και ένας απ' αυτούς τον πλησιάζει, του χτυπάει την ανοιχτή παλάμη και ύστερα απομακρύνεται μαζί με τους άλλους. Όλοι χοροπηδούν γύρω του και στρυφογυρίζουν το δάχτυλο τους φωνάζοντας "Μπιζζ!" όπως κάνει η μέλισσα.

Αυτός που τα φυλάει πρέπει να μαντέψει ποιος τον χτύπησε. Αν τον ανακαλύψει, τότε αυτός παίρνει τη θέση του αλλιώς το παιχνίδι συνεχίζεται κατά τον ίδιο τρόπο.

Στην Κύπρο είναι γνωστό με το όνομα «Ζίζυρος».

Τόπα στο Μαντρί

(Διαπολιτισμικό σχολείο Σαπών – Ροδόπη)

Παιζόταν από δύο ομάδες. Έμπαιναν μέσα στο μαντρί (μπατζιό) και έκαναν ένα τόπι. Πήγαινε πρώτα η μία ομάδα και έκρυβε το τόπι σε ενός παίκτη το ζωνάρι ή στον κόρφο του, χωρίς η άλλη ομάδα να αντιληφθεί ποιος είχε το τόπι, γιατί όλοι οι παίκτες της ομάδας είχαν το δεξί τους χέρι στο ζωνάρι ή στον κόρφο τους, σαν να είχαν όλοι το τόπι πάνω τους . Η ομάδα που είχε το τόπι ήταν υποχρεωμένη να κινείται γύρο από την αντίπαλη ομάδα, αλλά πάντα δίπλα στο φράχτη, και φρόντιζε αυτός που είχε το τόπι να ξεγελάει τους υπόλοιπους παίκτες, δίνοντάς τους να καταλάβουν ότι δεν έχει το τόπι, ώστε να χτυπήσει έναν αντίπαλο του. Εάν δεν μπορούσε να χτυπήσει αντίπαλό του, έχανε η ομάδα του και έπαιρνε η άλλη ομάδα το τόπι κα το έκρυβε. Εάν χτυπούσε όμως έναν από τους αντιπάλους του, έπαιρνε ένας άλλος παίκτης της ίδιας ομάδας το τόπι και φανερά πλέον φρόντιζε να χτυπήσει έναν αντίπαλο. Η ομάδα κέρδιζε, εάν κατόρθωνε να χτυπήσει όλους τους παίκτες της αντίπαλης ομάδας, περίπου πέντε με έξι άτομα.

Οι Κουινάδες (Σκιάθος)

Το κάθε παιδί κρατά και από ένα κουινά (πέτρα). Όλα τα παιδιά στέκονται πίσω από μία γραμμή. Το πρώτο παιδί πετά τον κουινά του και το αμέσως επόμενο παιδί σημαδεύει τον κουινά του πρώτου παιδιού. Κάθε παιδί ρίχνει τον κουινά του προσπαθώντας να πετύχει τον κουινά του προηγούμενου παιδιού. Όταν κάποιο παιδί πετύχει το στόχο του, το παιδί του οποίου ο κουινάς χτυπήθηκε, είναι υποχρεωμένο να πάρει τον άλλον στην πλάτη του από το σημείο που βρέθηκε ο κουινάς του, μέχρι τη γραμμή από την οποία πετούσαν τις πέτρες.

 

Ο Λύκος και τ’ αυγά (Χίος)

Το παιχνίδι αυτό παίζεται από πέντε παίχτες και πάνω. Ένα παιδί είναι ο Λύκος, ένα άλλο η μάνα και τα υπόλοιπα είναι τα αυγά. Η μάνα περνάει από το κάθε αυγό και το ρωτάει ένα χρώμα. Τότε κάθε αυγό της λέει στο αυτί ένα χρώμα χωρίς να το ακούσει ο Λύκος. Όταν ρωτήσει όλα τα παιδιά, λέει στο Λύκο ανακατεμένα τα χρώματα που της έχουν πει. Αφού πει στο λύκο όλα τα χρώματα, εκείνος διαλέγει ένα. Το παιδί που έχει αυτό το χρώμα βγαίνει από τη μάνα όπου εκεί είναι συγκεντρωμένα όλα τα αυγά. Μόλις βγει ο λύκος, αρχίζει να το κυνηγάει. Αν ο λύκος πιάσει το αυγό το πάει στη φυλακή. Το πιασμένο αυγό δεν μπορεί να ελευθερωθεί ξανά. Η μάνα ξαναλέγει τα χρώματα και ο λύκος διαλέγει πάλι ένα. Η ίδια διαδικασία γίνεται με όλα τα αυγά. Αν ο λύκος πιάσει όλα τα αυγά νικάει εκείνος. Όταν όμως δεν τα πιάσει όλα μέχρι το τέλος του παιχνιδιού είναι χαμένος.

Η Γουρούνα

Οι παίχτες χαράζουν πάνω στο έδαφος έναν κύκλο με διάμετρο 3-5 μ. και πάνω στην περιφέρειά του ανοίγουν τόσους λάκκους, όσοι είναι οι παίκτες μείον ένα. Ανοίγουν επίσης, έναν άλλο λάκκο στο κέντρο του κύκλου. Οι λάκκοι είναι τόσοι, ώστε να χωρούν μια μικρή πέτρα στο μέγεθος καρυδιού. Η πέτρα αυτή λέγεται «γουρούνα» .

Ένας παίχτης, που εκλέχθηκε με κλήρωση, πρέπει να βάλει τη γουρούνα, σπρώχνοντας τη μ’ ένα ραβδί στο λάκκο του κέντρου, οι υπόλοιποι παίκτες βάζουν τη μία άκρη του ραβδιού τους μέσα σε ένα λάκκο και ύστερα αλλάζουν λάκκους, πριν το αντιληφθεί ο οδηγός της «γουρούνας».  Όταν ο οδηγός κατορθώσει να βάλει την άκρη του ραβδιού του σε ένα λάκκο της περιφέρειας, τότε αυτός που μένει χωρίς λάκκο, γίνεται οδηγός της «γουρούνας» και το παιχνίδι ξαναρχίζει. 

Αλλαγές (Πελοπόννησος)

Για το παιχνίδι αυτό χρειάζονται αρκετά παιδιά. Τα παιδιά μαζεύουν ξυλαράκια. Τα ξυλαράκια αυτά τα αφήνουν σκόρπια στο χώρο που παίζουν. Ένα παιδί βγαίνει έξω με κλήρωση. Τα άλλα παιδιά κάθονται πατώντας στα ξυλαράκια τους. Το παιδί που βγαίνει φωνάζει «αλλαγή». Αμέσως, τα άλλα παιδιά πρέπει να τρέξουν και να σταθούν μπροστά σε διαφορετικό ξυλαράκι από αυτό που βρίσκονταν προηγουμένως, ενώ το παιδί που φώναξε την αλλαγή τα κυνηγά. Αν κάποιο παιδί δεν καταφέρει να φτάσει κάποιο άλλο ξυλαράκι και πιαστεί, παίρνει τη θέση αυτού που φωνάζει, και το παιχνίδι συνεχίζεται.

Σουραϊμ - Σουραϊμ

Είναι οι δύο ομάδες στημένες απέναντι. Ένα παιδί είναι «μάνα». Τα άλλα παιδιά έχουν πάρει ονόματα πουλιών, λουλουδιών, ζώων, ότι έχουν αποφασίσει όλοι μαζί. Το ίδιο κάνει και η άλλη ομάδα.

Κατόπιν, η «μάνα» από τη μία ομάδα πάει και κλείνει τα μάτια ενός παιδιού από την άλλη ομάδα και φωνάζει με το όνομα ενός πουλιού π.χ. ένα παιδί από τη δική της ομάδα. Αυτό έρχεται και χτυπάει ελαφρά τα χέρια του άλλου που έχει κλειστά τα μάτια. Κατόπιν επιστρέφει στη θέση του . Η «μάνα» ανοίγει τα μάτια του παιδιού που έκλεινε με τα χέρια της και οι άλλοι της ομάδας της κάνουν «μπιζζ» για να παραπλανήσουν το παιδί που ανοίγει τα μάτια του και προσπαθεί να μαντέψει ποιος ήταν. Αν το βρει, τον παίρνει η ομάδα του, αν όχι, πηγαίνει αυτός στην αντίπαλη. Και συνεχίζεται, με την άλλη «μάνα» να κάνει το ίδιο, μέχρι να μείνει μια ομάδα με ένα παιδί, οπότε νίκησαν οι άλλοι.

Το Τζαμί

Μαζεύονται πολλά παιδιά και χωρίζονται σε δύο ομάδες με ίσα άτομα η κάθε μία. Κάνουν ένα μεγάλο κύκλο και ένα μικρό στη μέση. Μέσα στο μικρό κύκλο βάζουν πέντε κεραμίδια. Στην περιφέρεια του 1ου κύκλου καθορίζουν ένα σημείο, στο οποίο τραβούν μια γραμμή. Κατά μήκος αυτής της γραμμής στέκονται τα παιδιά της ομάδας που ρίχνουν, δηλαδή σημαδεύουν τα κεραμίδια με ένα τόπι.

Όποια ομάδα ρίξει κάτω όλα τα κεραμίδια φεύγει, ενώ όλη η άλλη ομάδα στρώνει μέσα στο μικρό κύκλο τα κεραμίδια. Αν στη διάρκεια που η δεύτερη ομάδα φτιάχνει τα κεραμίδια, προλάβει η πρώτη και επιστρέψει στη γραμμή, και πάρει θέση βολής και χτυπήσει με το τόπι έστω και ένα παιδί της άλλης ομάδας, η ομάδα αυτή καίγεται και χάνει. Αντίθετα, αν η πρώτη ομάδα προλάβει να στήσει τα κεραμίδια, όπως ήταν, τότε νικάει.

Το παιχνίδι παίζεται παρόμοια με το «Εφτάπετρο» που έχει ήδη περιγραφεί.

Πηγές :

Διαπολιτισμικό σχολείο Σαπών – Ροδόπη (Αλεξάνδρεια - Μια Πολιτισμική Πόλη. Τα παιχνίδια, οι χοροί και οι τέχνες μας. 7ο Δημοτικό Σχολείο Αλεξάνδρειας, 2007 – 2008)

ΑΙΣΘΗΣΗ ΧΩΡΟΥ ΧΡΟΝΟΥ - ΟΠΤΙΚΟΚΙΝΗΤΙΚΟΣ ΣΥΓΧΡΟΝΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΣΥΝΤΟΝΙΣΜΟΣ – ΠΛΕΥΡΙΚΗ ΚΙΝΗΣΗ – ΦΑΝΤΑΣΙΑ – ΔΥΝΑΜΗ

Τα συγκεκριμένα παιχνίδια ενδείκνυνται για παιδιά Δημοτικού, και μαθητές των Ειδικών Σχολείων που παρακολουθούν την Προκαταρκτική Τάξη, δηλαδή την τάξη «γέφυρα» που γίνεται συνδετικός κρίκος μεταξύ του Δημοτικού  και του Γυμνασίου.

1) Φωλίτσες και πουλιά: Ορίζουμε στο χώρο σημεία (φωλιές) όπου τα πουλιά με  το σφύριγμα θα πρέπει να πάνε να καθίσουν. Οι φωλιές είναι πάντα λιγότερες από   τον αριθμό των πουλιών.

2) Λίμνη και κροκόδειλος: Σε ένα μεγάλο κύκλο (λίμνη) ένας μαθητής                           (κροκόδειλος) προσπαθεί να εμποδίσει τους μαθητές να περάσουν μέσα από αυτήν.

3) Μιμητικό τρέξιμο στο χώρο: Οι μαθητές μιμούνται τα πουλιά, τα αυτοκίνητα κ.τ.λ.

4) Ουρανός-Γη-Θάλασσα: Ορίζουμε τρία σημεία της αυλής. Κάθε σημείο αντιστοιχεί σε ένα από τα παραπάνω. Ο Κ.Φ.Α. λέει ένα από τα τρία π.χ. «ουρανός», και τα παιδιά πρέπει να πάνε στο σημείο που έχει οριστεί ως «ουρανός».

5) Κυνηγητό με μπάλες: Ένα ζευγάρι παιδιά πιασμένα από τα χέρια κυνηγάει να «κάψει» με μια μπάλα τα άλλα, τα οποία είναι και αυτά πιασμένα από τα χέρια.

6) Μαϊμούδες, σκυλιά και πουλιά: Κάθε ένα παιδί παίρνει το όνομα ενός από τα παραπάνω ζώα και με το σφύριγμα τρέχουν ελεύθερα στο χώρο μιμούμενα αυτό το ζώο.

7) Μαύρο, κόκκινο, άσπρο: Χωρίζουμε τα παιδιά σε τρεις ομάδες (μαύρο, κόκκινο, άσπρο) και κάθε φορά που φωνάζουμε το χρώμα της ομάδας τους, μετατρέπονται σε κυνηγούς.

8) Ψαράδες, γεωργοί, οδηγοί, ξυλοκόποι: Χωρίζουμε τα παιδιά σε τέσσερις ομάδες και με το σφύριγμα τρέχουν ελεύθερα στο χώρο, και κάνουν κινήσεις ανάλογα με το επάγγελμα που έχει η ομάδα τους.

9) Αγκαλίτσες: Τα παιδιά τρέχουν ελεύθερα στον χώρο και με το σφύριγμα πρέπει να αγκαλιαστούν σε ζευγάρια.

10) Τα χρώματα: Με το σήμα έναρξης τα παιδιά τρέχουν ελεύθερα στον χώρο και με το σήμα παύσης θα πρέπει να ακουμπήσουν ένα αντικείμενο που θα έχει το χρώμα που θα πει ο Κ.Φ.Α.

11) Φωτιά, θάλασσα, αέρας: Τρέχουν τα παιδιά ελεύθερα στον χώρο, όταν φωνάζουμε «φωτιά» κάθονται κουλουριασμένα στο έδαφος, όταν φωνάζουμε «θάλασσα» τρέχουν κάνοντας τις κινήσεις της κολύμβησης και όταν φωνάζουμε «αέρας» πιάνονται σε ζευγάρια και τρέχουν.

12) Το τρενάκι: Οι μαθητές πιάνονται ο ένας πίσω από τον άλλο και περπατούν μια συγκεκριμένη διαδρομή χωρίς να αφεθούν μεταξύ τους. Έπειτα αλλάζει ο «μηχανοδηγός».

13) Οι ουρίτσες: Σε τρεις μαθητές τοποθετούμε στο πίσω μέρος της φόρμας τους μια σακούλα. Αυτοί θα είναι οι «διάβολοι». Σκοπός του παιχνιδιού είναι να πάρουν την σακούλα χωρίς να τους πιάσουν οι διάβολοι.  Παραλλαγή του παιχνιδιού: όλα τα παιδιά τοποθετούν στο πίσω μέρος της φόρμας τους «ουρίτσα» και καθένα από αυτά, προσπαθεί να κλέψει την «ουρίτσα» του συμμαθητή του χωρίς να χάσει τη δική του.  Αν κάποιος χάσει την ουρίτσα του και κρατάει στα χέρια του μία που έχει ήδη κλέψει, τη βάζει πίσω του και συνεχίζει το παιχνίδι. Αν δεν έχει, τότε βγαίνει απ’ το παιχνίδι. Νικητής είναι στο τέλος, αυτός που έχει τις περισσότερες «ουρίτσες».

14) Τα αεροπλανάκια: Έχουν όλοι τα χέρια τους στην έκταση, ένας ορίζεται ως κυνηγός. Τρέχουν ελεύθερα σε οριοθετημένο χώρο, και όποιον ακουμπήσει ο κυνηγός, γίνεται και εκείνος κυνηγός.

15) Το παιχνίδι του κλέφτη: Οι μαθητές καθισμένοι σε κύκλο, αλλάζουν την μπάλα με τα χέρια ενώ ένας στο κέντρο προσπαθεί να την κόψει.

16) Οι παλάμες: Κυνηγητό όπου τα παιδιά έχουν το ένα χέρι τους πίσω στην πλάτη και με το άλλο, το ελεύθερο, προσπαθούν να χτυπήσουν τα χέρια των άλλων που είναι στην πλάτη.

17) Μουσικές καρέκλες: Τοποθετούμε καρέκλες ή κώνους κυκλικά, μία λιγότερη από τον αριθμό των παιδιών, και τα παιδιά στο κέντρο του κύκλου, πιασμένα χέρι με χέρι, τραγουδάνε. Με το σφύριγμα του Κ.Φ.Α. τα παιδιά τρέχουν προς τις καρέκλες ή τους κώνους και κάθονται, ή σηκώνουν τους κώνους ψηλά αντίστοιχα. Χάνει το παιδί που δεν θα έχει κάτσει ή δεν θα έχει προλάβει να πιάσει κώνο. 

18) Κόκκινο φως:

 Ένα παιδί ορίζεται να τα «φυλάει» λέγοντας με κλειστά τα μάτια και έχοντας στραμμένη την πλάτη του προς τα άλλα παιδιά «1,2,3 κόκκινο φως». Τα άλλα παιδιά σε αυτό το διάστημα μπορούν να κινηθούν προς αυτόν που τα φυλάει και μένουν ακίνητα όταν τελειώσει την φράση αυτή ο φύλακας και ανοίξει τα μάτια του. Αν προλάβει και δει κάποιον να κινείται τότε το παιδί αυτό πηγαίνει και στέκεται δίπλα του «κολώνα». Όταν τα παιδιά πλησιάσουν πολύ το παιδί που τα φυλάει το ακουμπούν στην πλάτη και αυτό τα κυνηγάει να τα πιάσει προτού περάσουν την γραμμή αφετηρίας.

19) Κυνηγοί-κυνηγημένοι: Τα παιδιά χωρισμένα σε δυο ομάδες αντιμέτωπα, να ισαπέχουν από μια γραμμή που βρίσκεται ανάμεσά τους. Μετά το σύνθημα του Κ.Φ.Α. όποιο παιδί πατήσει πρώτο την γραμμή τότε η ομάδα του γίνεται κυνηγημένη και πρέπει να προλάβει να περάσει την γραμμή αφετηρίας προτού τα πιάσουν η άλλη ομάδα που γίνονται κυνηγοί.

20) Πετρώνω: Κυνηγητό όπου όποιο παιδί πιαστεί μετράει μέχρι το 50 και αν δεν το ελευθερώσουν μέχρι τότε γίνεται και αυτό κυνηγός.

21) Τυφλοί: Τα παιδιά σε δυο ομάδες αντίθετα παρατεταγμένες, προσπαθεί η μία ομάδα να περάσει μέσα από την άλλη χωρίς να ακουμπηθούν μεταξύ τους. Για να το πετύχουν αυτό, η μια ομάδα φωνάζει «φωτιά» και η άλλη «θάλασσα»,

ακούγοντας οι μεν τους δε και αλλάζοντας πορεία όταν χρειάζεται.

22) Κάμπια: Όλα τα παιδιά μπαίνουν το ένα πίσω από το άλλο, σχηματίζοντας μια κάμπια. Με το σύνθημα του Κ.Φ.Α. η κεφαλή της κάμπιας προσπαθεί να πιάσει την ουρά.

23) Πυραμίδες:

 Ένα παιδί τα «φυλάει» και τα άλλα παιδιά τρέχουν να τον αποφύγουν. Ένας κυνηγημένος μπορεί να αποφύγει τον «κυνηγό»,  προτού τον ακουμπήσει, αν σταματήσει με ανοιχτά πόδια και σηκώσει τα χέρια του ψηλά πάνω από το κεφάλι του ενώνοντας τις παλάμες του, και «φωνάξει δυνατά –Πυραμίδα-». Ο κυνηγός συνεχίζει να κυνηγάει τα υπόλοιπα παιδιά προτού προλάβουν να κάνουν και αυτά με τη σειρά τους «πυραμίδα». Για να ξαναμπεί στο παιχνίδι το παιδί που έκανε «πυραμίδα», πρέπει ένα άλλο να περάσει ανάμεσα από τα πόδια του. Τη στιγμή που κάποιος περνάει κάτω από την «πυραμίδα» για να «ελευθερώσει» συμπαίκτη του, βρίσκεται σε «άσυλο» και ο «κυνηγός» δεν μπορεί να τον πιάσει.

24) Μανιταράκι:

 Ένα παιδί τα «φυλάει» και τα άλλα παιδιά τρέχουν να τον αποφύγουν. Ένας κυνηγημένος μπορεί να αποφύγει τον «κυνηγό»,  προτού τον ακουμπήσει, αν σκύψει χαμηλά, κάθοντας πάνω στις φτέρνες του, αγκαλιάζοντας τα πόδια του και σκύβοντας μπροστά το κεφάλι του, και «φωνάξει δυνατά –Μανιταράκι-». Ο κυνηγός συνεχίζει να κυνηγάει τα υπόλοιπα παιδιά προτού προλάβουν να κάνουν και αυτά με τη σειρά τους «Μανιταράκι». Για να ξαναμπεί στο παιχνίδι το παιδί που έκανε «Μανιταράκι», πρέπει ένα άλλο να περάσει από πάνω του (διαπέραση με αλματάκι). Τη στιγμή που κάποιος περνάει πάνω από το «Μανιταράκι» για να «ελευθερώσει» συμπαίκτη του, βρίσκεται σε «άσυλο» και ο «κυνηγός» δεν μπορεί να τον πιάσει.

25) Το κλέψιμο της καραμέλας: Όλα τα παιδιά σχηματίζουν ένα κύκλο και στο κέντρο του κύκλου κάθεται ένα παιδί με κλειστά τα μάτια και δίπλα του τοποθετούμε ένα αντικείμενο. Ο Κ.Φ.Α. ακουμπάει κάποιον από το κύκλο ο οποίος πρέπει να πάει να πάρει το αντικείμενο χωρίς να τον καταλάβει ο φύλακάς του.

26) Κλέφτες και αστυνόμοι: Χωρίζονται τα παιδιά σε δυο ομάδες, σε κλέφτες και αστυνόμους. Οι κλέφτες έχουν δυο φωλιές, στις δυο άκρες του προαυλίου. Σκοπός του παιχνιδιού είναι να χτυπήσουν οι κλέφτες τα χέρια του Κ.Φ.Α. που κινείται στον χώρο και να μαζέψουν έτσι πόντους, ενώ οι αστυνόμοι πρέπει να τους πιάσουν και να τους οδηγήσουν στην φυλακή.

27) Κλέφτες και αστυνόμοι 2:  Χωρίζονται τα παιδιά σε δυο ομάδες, σε κλέφτες και αστυνόμους. Οι αστυνόμοι προσπαθούν να πιάσουν τους κλέφτες ακουμπώντας τους στην πλάτη. Αυτοί για να προφυλαχτούν ακουμπούν με την πλάτη στον τοίχο ή κάτω. Οι κλέφτες προσπαθούν να κτυπήσουν τους αστυνόμους στην πλάτη για να τους βγάλουν έξω από το παιχνίδι.

28) Ξυλαράκια: Κάθε μαθητής πατάει πάνω σε ξυλαράκι. Με το σύνθημα κάθε μαθητής πρέπει να πάει να πατήσει σε άλλο ξυλαράκι. Όποιος μαθητής πατήσει τελευταίος χάνει.

29) Το δέντρο: Ένα παιδί ορίζεται ως «δέντρο». Τα υπόλοιπα παιδιά πιάνουν τα δάχτυλά του. Όταν πει «το δέντρο βγάζει καρπούς, φρούτα κ.τ.λ» τα παιδιά δεν πρέπει να αφήσουν τα δάχτυλά του, όταν όμως πει «το δέντρο βγάζει δηλητήριο» τότε πρέπει να αφήσουν τα δάχτυλά του και να τρέξουν να μην τα πιάσει.

30) Μπανάνα –ξεμπανάνα: Ορίζουμε ένα παιδί ως κυνηγό. Τα άλλα παιδιά μπορούν να πουν, όταν κινδυνεύουν να τα πιάσει ο κυνηγός, όποιο φρούτο θέλουν εκτός από μπανάνα και μένουν ακίνητα. Για να ξαναμπούν στο παιχνίδι, πρέπει να τα ακουμπήσει κάποιο άλλο παιδί και να πει «ξεμπανάνα».

31) Πυργάκια: Σε τρεις ευθείες παράλληλες τοποθετούμε έξι παιδιά, δύο σε κάθε ευθεία, τα οποία μπορούν να κινούνται μόνο δεξιά-αριστερά κατά μήκος της παράλληλης γραμμής. Με το σύνθημα του Κ.Φ.Α. τα υπόλοιπα παιδιά προσπαθούν να περάσουν από την μια πλευρά του προαυλίου στην άλλη χωρίς να τους πιάσουν αυτοί που κινούνται στις γραμμές.

32) Κυνηγητόμπαλα: Κυνηγητό με μπάλα σε οριοθετημένο χώρο, προσπαθώντας ο κυνηγός να κάψει με τη μπάλα κάποιον, για να πάρει αυτός τη θέση του, και  να κυνηγάει.                               

33) Πέτα – πιάσε την μπάλα: Κάθε παιδί με το σύνθημα πετά την μπάλα στον αέρα  και προσπαθεί να την ξαναπιάσει στον αέρα. Μπορεί να γίνει και ανά δύο παιδιά.

34) Μπόουλιγκ: Το κλασικό παιχνίδι στόχευσης με μπάλα, κώνους κρατώντας τα σκορ των βολών.

35) Βολές μέσα από το στεφάνι: Δυο παιδιά από τα οποία το ένα  κρατάει μια μπάλα και το άλλο ένα πλαστικό στεφάνι κυνηγούν τα άλλα προσπαθώντας να τα πετύχουν περνώντας την μπάλα μέσα από το στεφάνι.

36) Το φιδάκι: Κρατώντας ένα μακρύ σχοινί από τις δυο άκρες το κουνάμε χαμηλά στο έδαφος με σκοπό να χτυπήσουμε τα πόδια των παιδιών, ενώ αυτά πηδάνε από πάνω του.

37) Βολές σε στόχο: Τα παιδιά χωρισμένα σε ομάδες προσπαθούν να πετύχουν ένα στόχο σε απόσταση 5-6 μέτρων

38) Χτύπημα στα πόδια: 5-6 παιδιά το καθένα με μια μπάλα προσπαθεί τρέχοντας και κλοτσώντας την μπάλα να χτυπήσει τα άλλα παιδιά στα πόδια. Όποιο παιδί καίγεται βγαίνει έξω από το παιχνίδι.

39) Σκυταλοδρομία με χέρια – πόδια: Χωρίζουμε τους μαθητές σε τρεις ομάδες και κάνουμε σκυταλοδρομίες ζητώντας από τους μαθητές να πηγαίνουν και να φέρνουν την μπάλα στον επόμενο της ομάδας τους ανάλογα με τι τους λέει ο Κ.Φ.Α. π.χ με το δεξί πόδι, το αριστερό χέρι.

40) Τα κοκοράκια: Χαράσσουμε κύκλους στο έδαφος μέσα στους οποίους μπαίνουν δυο μαθητές. Με το σύνθημα προσπαθεί ο ένας μαθητής σπρώχνοντας μόνο με το σώμα  να βγάλει τον άλλο από τον κύκλο.

41) Μπάλες στον κύκλο: Τα παιδιά σχηματίζουν ένα κύκλο και δυο παιδιά που βρίσκονται απέναντι στον κύκλο κρατάνε από μια μπάλα στα χέρια τους. Με το σύνθημα του Κ.Φ.Α.  γυρίζουν τις μπάλες στον κύκλο, από παιδί σε παιδί, στην ίδια φορά όσο πιο γρήγορα μπορούν με στόχο να φτάσει η μια μπάλα την άλλη. Το παιδί που θα βρεθεί να έχει και τις δυο μπάλες στην κατοχή του, τον προλάβει δηλαδή η δεύτερη μπάλα προτού διώξει την πρώτη, χάνει και βγαίνει από τον κύκλο.

42) Κουκουβάγια: Ο Κ.Φ.Α. είναι η κουκουβάγια ο οποίος κλείνει τα μάτια του λέγοντας «τρέξτε, παίξτε, ξημέρωσε, η κουκουβάγια κοιμάται». Τα παιδιά τότε μπορούν να κινηθούν. Όταν πει «νύχτωσε, η κουκουβάγια ξύπνησε» τότε τα παιδιά πρέπει να μείνουν ακίνητα. Όποιο παιδί δει ο Κ.Φ.Α. να κινείται τότε γίνεται βοηθός του και βγαίνει από το παιχνίδι του.

43) Baseball: Σχηματίζουμε με κώνους ένα ρόμβο, περίπου 15μ. απόσταση ο ένας από τον άλλο και στην κορυφή υπάρχει ένα κουτί με τρεις μπάλες. Τα παιδιά είναι χωρισμένα σε δυο ομάδες. Η μια ομάδα, που κάνει άμυνα, είναι τα παιδιά μέσα στον ρόμβο διασκορπισμένα, και ένας δίπλα στο κουτί με τις μπάλες. Ένας από την ομάδα που επιτίθεται πετάει τις μπάλες μέσα στον ρόμβο και αμέσως τρέχει γύρω από αυτόν. Η αμυνόμενη ομάδα προσπαθεί να επιστρέψει γρήγορα τις μπάλες στο κουτί, χωρίς όμως να επιτρέπεται να βγούνε έξω από τα όρια του ρόμβου, εκτός από τον παίκτη που είναι δίπλα στο κουτί. Η επιτιθέμενη ομάδα κερδίζει τόσους πόντους, όσοι και οι κώνοι που πρόλαβε να περάσει ο παίκτης που έκανε την επίθεση, μέχρι να μπουν και οι τρεις μπάλες στο κουτί.

44) Καυτή πατάτα: Τα παιδιά καθισμένα σε κύκλο, ένα παιδί κρατάει στο χέρι του μια πατάτα. Ο Κ.Φ.Α. γυρίζει στο κέντρο του κύκλου ένα πλαστικό πιάτο και ταυτόχρονα  ξεκινούν τα παιδιά να δίνουν την πατάτα, ο καθένας στον διπλανό του, στην ίδια φορά,  όσο πιο γρήγορα γίνεται. Σε όποιο παιδί βρεθεί η πατάτα, την στιγμή που θα σταματήσει το πιάτο να κινείται, χάνει.

45) Λύκος – βοσκός - αρνί : Ένα παιδί ορίζεται ως λύκος και στέκεται σε ένα σημείο στην άκρη της αυλής. Τα υπόλοιπα παιδιά πιάνονται στην σειρά, το ένα πίσω από το άλλο, από την μέση. Ο «λύκος» επιτίθεται προσπαθώντας να πιάσει τον τελευταίο της σειράς (πρόβατο), ενώ ο πρώτος της σειράς (βοσκός) προσπαθεί με τα χέρια του να τον εμποδίσει.

46) Λύκος – αρνί: Τα παιδιά σχηματίζουν ένα κύκλο και ορίζουμε ένα παιδί ως λύκο και ένα ως αρνί. Με το σύνθημα κυνηγά ο «λύκος» το «αρνί», το οποίο για να προστατευθεί μπορεί να πάει να κρυφτεί πίσω από τα άλλα παιδιά του κύκλου. Το παιδί, πίσω από το οποίο κρύφτηκε το «αρνί», παίρνει την θέση του και γίνεται  αυτό «αρνί».

47)  Κρυφτό γνωριμίας: Κυρίως στην αρχή της σχολικής χρονιάς. Κλείνουμε τα μάτια του κάθε παιδιού με ένα μαντήλι και στην συνέχεια παίρνουμε ένα παιδί και το κρύβουμε, ώστε να μην το βλέπουν τα άλλα. Έπειτα ζητάμε από τα παιδιά να ανοίξουν τα μάτια τους και να βρουν ποιος μαθητής λείπει.

48) Τα μήλα που δεσμεύουν:

 Όπως τα κλασικά μήλα μόνο που τώρα τα παιδιά κρατούνται χέρι χέρι και προσπαθούν να αποφύγουν την μπάλα χωρίς να τα αφήσουν.

49) Ομελέτα από μπαλόνια: Σκυταλοδρομίες κρατώντας ανάμεσα στα γόνατά τους μπαλόνια και πηδώντας φτάνουν σε ένα συγκεκριμένο σημείο, όπου έχουμε σχηματίσει ένα κύκλο (το τηγάνι), και εκεί αφού σκάσουν τα μπαλόνια (αυγά) επιστρέφουν στην αφετηρία.

50)  Ο φύλακας του θησαυρού: Σε κάποιο σημείο του χώρου έχουμε έναν (ή δύο) μαθητή/ές με δεμένα τα μάτια και μπροστά του/ς έχουμε αφήσει ένα θησαυρό (κουδουνάκι). Οι άλλοι μαθητές προσπαθούν να κλέψουν τον θησαυρό ενώ ο κάθε φύλακας κρατώντας ένα χάρτινο ρόπαλο (εφημερίδα τυλιγμένη κ.λ.π.) προσπαθεί να τους χτυπήσει με αυτό και να τους κάψει. 

51)  Μαζεύουμε μπάλες: Σκορπίζουμε πολλές μπάλες διαφορετικού μεγέθους και χρώματος σε περιορισμένο χώρο και καλούμε κάποια παιδιά με δεμένα τα μάτια, να πάνε να μαζέψουν συγκεκριμένες μπάλες κάτω από την καθοδήγηση της ομάδας τους.

52)  Ισορροπίες: Με το σύνθημα, ένα παλαμάκι, του Κ.Φ.Α. παγώνουν τα παιδιά σε μια θέση, με δύο παλαμάκια ισορροπούν σε δυάδες, στα τρία παλαμάκια σε τετράδες. Στα τέσσερα παγώνουν και ισορροπούν όλα τα παιδιά μαζί.

53)  Τάσος και Γκόλφω: Τα μέλη της ομάδας στέκονται όρθια σε κύκλο, αναπαριστώντας τα δέντρα ενός δάσους. Στη μέση ενός κύκλου βρίσκονται δυο παιδιά τα οποία υποδύονται δυο ρόλους την π.χ. την Γκόλφω και τον Τάσο, το λύκο και το αρνάκι κ.λ.π. Ο Τάσος, ο λύκος κ.λ.π. έχει δεμένα τα μάτια του και προσπαθεί να πιάσει την Γκόλφω, το αρνάκι κ.λ.π. η οποία τον φωνάζει για να τον οδηγήσει σε αυτήν και μόλις την πλησιάζει αλλάζει θέση και του ξεφεύγει.

54) Σκυταλοδρομία με μπάλες κάτω από τα πόδια: Σε δυο σειρές χωρισμένα τα παιδιά, ο πρώτος κάθε σειράς έχει μια μπάλα στα χέρια του και με το σύνθημα περνάει την μπάλα κάτω από τα πόδια του στον πίσω της σειράς του, ο οποίος με την σειρά του την περνάει με τον ίδιο τρόπο στον πίσω κ.ο.κ. Όταν φτάσει η μπάλα στον τελευταίο της σειράς τότε τρέχει και μπαίνει πρώτος στην σειρά του και επαναλαμβάνεται η διαδικασία μέχρι να ξαναβρεθεί μπροστά ο πρώτος που ξεκίνησε.

55) Πετάω την μπάλα στον τοίχο: Οι μαθητές σε μια σειρά, ο πρώτος με μια μπάλα στα χέρια, πετάει την μπάλα στον τοίχο και προσπαθεί να την ξαναπιάσει χωρίς να του πέσει κάτω. Αν από απροσεξία του πέσει κάτω τότε στέκεται όρθιος με την πλάτη στον τοίχο και αυτός που θα μείνει τελευταίος, χωρίς να έχει χάσει, τους κυνηγάει να τους πιάσει προτού να περάσουν μια καθορισμένη γραμμή.

56) Ψάρια στο δίχτυ: Σε ένα ορθογώνιο γήπεδο, σχηματίζουμε δύο ομάδες. Η μία ομάδα κάνει το «δίχτυ» πιάνοντας τα χέρια μεταξύ τους αλυσίδα, ενώ η άλλη τα ψάρια, που προσπαθούν να ξεφύγουν από το δίχτυ και να περάσουν από την άλλη πλευρά του γηπέδου.

57) Η σούπα με τους αστακούς:

 Δύο μαθητές ορίζονται «αστακοί» και προσπαθούν μπουσουλώντας να πιάσουν τους άλλους μαθητές σε περιορισμένο χώρο. Όποιος μαθητής πιάνεται, γίνεται και αυτός «αστακός».

58) Κυνηγητό με κώδικα: Σ’ αυτό το κυνηγητό όποιος πιάνεται παγώνει στην θέση του. Για να ελευθερωθεί πρέπει να ακολουθηθεί ένας κώδικας π.χ. να βάλει το χέρι στο κεφάλι του ακίνητου μαθητή και να κάνει μια στροφή γύρω του ή να σταθεί με το ένα πόδι μπροστά από τον ακίνητο μαθητή, να βάλει τα χέρια του στους ώμους του και να μετρήσει δυνατά μέχρι το 10.

59) Φτου ξελευτερία: Ορίζουμε έναν ελευθερωτή, χωρίς να τον ξέρει ο κυνηγός, ο οποίος μόνο αυτός μπορεί να ελευθερώσει όσους πιάνει ο κυνηγός.

60) Ο καρχαρίας και το ψαράκι: Ένας μαθητής ορίζεται καρχαρίας και ζευγάρια μαθητών, που μπλέκουν τα χέρια τους, ορίζονται ως δίχτυα. Ο καρχαρίας κυνηγάει τους άλλους μαθητές, τα ψαράκια, τα οποία μπορούν να πάνε να ξεκουραστούν στα δίχτυα που σχηματίζουν οι συμμαθητές τους, χωρίς να μπορεί να τους πιάσει εκεί ο καρχαρίας.

61) Το δίχτυ του ψαρέματος: Δύο μαθητές κρατάνε τα χέρια τους, φτιάχνοντας ένα δίχτυ ψαρέματος, στο οποίο μπορούν να πιάσουν τους άλλους μαθητές. Όταν πιάνονται δύο μαθητές τότε σχηματίζουν και αυτοί δίχτυ.

62) Κυνηγητό με το χέρι πίσω: Κυνηγητό με το ένα χέρι πίσω στην πλάτη, ανάμεσα στις ωμοπλάτες, με τις παλάμες γυρισμένες προς τα έξω. Αυτό είναι το μοναδικό σημείο που μπορούμε να κυνηγήσουμε ή να πιαστούμε.

63) Ποιος θα κάτσει κάτω πρώτος: Οι μαθητές κάθονται σε κύκλο. Ένας που έχει οριστεί ως κυνηγός, περπατά γύρω - γύρω από την εξωτερική πλευρά του κύκλου και ξαφνικά αγγίζει κάποιον  στην πλάτη, ο οποίος σηκώνεται και τον κυνηγά. Ο κυνηγός τώρα πρέπει να τρέξει και να κάνει όλο τον γύρο και να κάτσει στην ελεύθερη θέση.

64) Πού είσαι; Οι μαθητές σχηματίζουν κύκλο και μέσα στον κύκλο μπαίνουν δυο μαθητές έχοντας δεμένα τα μάτια τους με μαντήλια. Ο ένας ορίζεται κυνηγός και προσπαθεί να πιάσει τον άλλο ενώ οι μαθητές στον κύκλο πρέπει ή να κάνουν απόλυτη ησυχία ή να χωριστούν σε δυο ομάδες και να τους κατευθύνουν.

65) Αλτ! Ακίνητος: Οι μαθητές κινούνται στον χώρο χωρίς να αγγίζει ο ένας τον άλλο. Όταν σταματήσει η μουσική, πρέπει να παγώσουν σε όποια θέση βρίσκονται. Όποιος κινηθεί, βγαίνει έξω, μέχρι να χάσει κάποιος άλλος και να πάρει την θέση του.

66) Ίσα βήματα: Οι μαθητές στέκονται πλάι – πλάι σε μια γραμμή στο μέσον της αίθουσας. Όταν ο Κ.Φ.Α. δώσει ένα χτύπημα στο τύμπανο, τα παιδιά κάνουν ένα βήμα μπροστά. Όταν το καμπανάκι ηχήσει, τότε κάνουν ένα βήμα πίσω.

67) Τυφλό κυνηγητό: Σε οριοθετημένο χώρο, οι μαθητές σχεδιάζουν ένα κύκλο γύρω από το δεξί τους πόδι. Ένας μαθητής, με δεμένα τα μάτια, προσπαθεί να πιάσει όσο πιο πολλούς μαθητές μπορεί, χωρίς να μπορούν εκείνοι να κινούν το δεξί τους πόδι. Κάθε μαθητής που πιάνεται ή που αφήνει το πόδι του τον κύκλο είναι πόντος για τον κυνηγό. Νικητής είναι αυτός που θα μαζέψει τους πιο πολλούς πόντους σε δύο λεπτά.

68) Τυφλό κυνηγητό – αντεστραμμένο: Ορίζουμε έναν μακρόστενο χώρο. Οι μαθητές διασκορπίζονται στον χώρο αυτό, χωρίς να ακουμπά ο ένας τον άλλον και δένουν τα μάτια τους με μαντήλι. Δυο μαθητές, με ανοιχτά μάτια, προσπαθούν να κινηθούν από την μια πλευρά στην άλλη, ενώ οι άλλοι με τα κλειστά μάτια προσπαθούν, χωρίς να κινηθούν από την θέση τους, να  τους ακουμπήσουν με τα χέρια τους.

69) Η γάτα και το ποντίκι: Οι μαθητές στέκονται σε κύκλο, με τα πόδια ανοιχτά. Δύο από αυτούς είναι η γάτα και το ποντίκι. Η γάτα προσπαθεί να πιάσει το ποντίκι. Και οι δυο τρέχουν γύρω από την εξωτερική πλευρά του κύκλου. Το ποντίκι μπορεί να ξεφύγει κυλώντας σε μια τρύπα ( δηλαδή ανάμεσα στα πόδια κάποιου). Αυτός ο μαθητής τότε γίνεται γάτα και το ποντίκι παίρνει την θέση του στον κύκλο.

70) Τέσσερις βαθμοί: Οι μαθητές κάθονται σε κύκλο στη μέση και κρεμάμε από μια χρωματιστή κάρτα σε κάθε τοίχο και μετά λέμε μια ιστορία όπου αναφέρονται τα τέσσερα χρώματα. Όταν αναφέρεται ένα χρώμα όλοι τρέχουν να ακουμπήσουν τον αντίστοιχο τοίχο όσο πιο γρήγορα μπορούν. Μετά επιστρέφουν πίσω στον κύκλο και η ιστορία συνεχίζεται.

71) Η άδεια καρέκλα: Οι μαθητές κάθονται κυκλικά σε καρέκλες και έχουμε μια άδεια καρέκλα. Ο μαθητής στα δεξιά της, την χτυπά και ταυτόχρονα καλεί ένα όνομα κάποιου μαθητή από τον κύκλο, ο οποίος τρέχει να κάτσει στην άδεια καρέκλα. Τώρα μια διαφορετική καρέκλα είναι άδεια. Ο παίκτης στα δεξιά της την χτυπά και φωνάζει ένα άλλο όνομα κ.ο.κ.

72) Ομάδα επτά: Οι μαθητές περπατούν ελεύθερα στον χώρο και με το σύνθημα του Κ.Φ.Α. σχηματίζουν ομάδες ανάλογα με το τι ζητάει ο Κ.Φ.Α. π.χ. « σχηματίστε ομάδες των 7 ατόμων ». Αυτό μπορεί να συνδυαστεί με συνοδεία μουσικής.

73) Ο κόμπος: Οι μαθητές σχηματίζουν ένα κύκλο κρατώντας τα χέρια. Ο Κ.Φ.Α. παίρνει έναν μαθητή από τα χέρι, έτσι ώστε να σχηματισθεί μια μακριά γραμμή και οδηγεί έτσι την γραμμή ώστε να δημιουργηθεί ένας κόμπος. Τότε ξανακλείνει ο κύκλος και προσπαθούν να ξεμπλέξουν τα χέρια τους χωρίς να αφήσουν τα χέρια τους.

74) Σκυταλοδρομία με μπάλες: Φτιάχνουμε ζευγάρια, κάθε ζευγάρι έχει μια μπάλα. Οι μαθητές προσπαθούν να μεταφέρουν την μπάλα σε μια συγκεκριμένη απόσταση χωρίς να χρησιμοποιήσουνε τα χέρια τους.

75) Με το βιβλίο στο κεφάλι. Οι μαθητές μετακινούνται σε περιορισμένο χώρο ισορροπώντας ένα βιβλίο στο κεφάλι. Αν το βιβλίο πέσει τότε παγώνουμε σε εκείνο το σημείο και μπορεί κάποιος άλλος μαθητής, χωρίς να του πέσει το δικό του βιβλίο, να του το ξαναβάλει στο κεφάλι.

76) Κρατήστε το μπαλόνι στον αέρα: Σχηματίζουμε ομάδες των τριών μαθητών. Κάθε ομάδα έχει ένα μπαλόνι που πρέπει να το κρατήσει στον αέρα όσο το δυνατόν πιο πολύ. Ένας μαθητής όμως δεν μπορεί να αγγίξει το μπαλόνι δυο φορές στην σειρά.

77) Τα μπαλόνια στον κύκλο: Με το σχοινί φτιάχνουμε έναν κύκλο. Κάθε μαθητής έχει ένα μπαλόνι έξω από τον κύκλο διασκορπισμένα στον χώρο. Με το σύνθημα προσπαθούν να φέρουν οι μαθητές τα μπαλόνια μέσα στον κύκλο, χρησιμοποιώντας μόνο τα πόδια τους.

78) Η πόρτα: Οι μαθητές σχηματίζουν κύκλο, χωρίς όμως να είναι κλειστός, δηλαδή οι μαθητές σε κάθε πλευρά της πόρτας έχουν το ένα χέρι τους στην μέση τους. Ο κύκλος κινείται αργά, πάντα προς την ίδια κατεύθυνση,  και ένας μαθητής, με κλειστά τα μάτια, προσπαθεί να περάσει από την «πόρτα», από το κενό που αφήνουν οι δυο συμμαθητές του.

79) Ο πόλεμος των πουλιών: Σχεδιάζουμε δυο ομόκεντρους κύκλους. Όλοι οι μαθητές στέκονται στον εσωτερικό κύκλο, στο ένα πόδι παριστάνοντας τους ερωδιούς. Όποιος πατήσει με τα δυο πόδια κάτω ή πατήσει στον εξωτερικό κύκλο, που είναι το χαντάκι, χάνει.

80) Βόλλεϋ με περιορισμούς: Χωρίζουμε τους μαθητές σε τριάδες και δένουμε τα χέρια του μεσαίου με μαντήλι με ένα χέρι από τον καθένα από τους άλλους δύο, έτσι ώστε να έχουν σε σύνολο τέσσερα χέρια και παίζουμε με αυτό τον περιορισμό βόλλεϋ.

Τα παιχνίδια συγκέντρωσε και μας παραχώρησε ο εκπαιδευτικός Φυσικής Αγωγής κ. Σωτήρης Βλαχούδης.

Παραδοσιακά παιχνίδια από την Κύπρο

Παιχνίδια που ανακαλύψαμε ψάχνοντας με τον ηλεκτρονικό υπολογιστή στις μηχανές αναζήτησης χρησιμοποιώντας τις κατάλληλες λέξεις «κλειδιά».

 Αβκά - αβκά πουλώ τα

Τα παιδιά κάθονται στο πάτωμα και φτιάχνουν ένα κύκλο. Ένα παιδί μένει εκτός του κύκλου και κρατά στο χέρι του ένα μαντήλι, δεμένο κόμπο. Αρχίζει να γυρίζει γύρω γύρω από τα παιδιά, τα οποία του τραγουδούν:

«Αυκά - αυκά πουλώ τα, του θκειου μου του Κολόκα που κάμνει κολοκούθκια τζαι τρων τα κοπελλούδκια ούδκια, ούδκια κοπελλούδκια».

Το παιδί που κρατά το μαντήλι συγχρόνως γυρίζει και περίπου με το τέλος του τραγουδιού αφήνει το μαντήλι πίσω από κάποιο παιδί. Μόλις το παιδί που κάθεται αντιληφθεί ότι το μαντήλι είναι πίσω του, σηκώνεται και αρχίζει να κυνηγά το άλλο παιδί. Αν το πιάσει, πριν το παιδί προλάβει να καθίσει στη θέση που είναι κενή, τότε αυτό το παιδί κάθεται στο κέντρο του κύκλου και είναι το «κολοκούι». Αν δεν το πιάσει και προλάβει να κάτσει στην κενή θέση, τότε το άλλο παιδί θα γυρίσει γύρω γύρω και η διαδικασία επαναλαμβάνεται μέχρι να παίξουν όλα τα παιδιά.  

Το κοκκαλίν

  

Τα παιδιά έπαιζαν με ένα μικρό κόκαλο το οποίο έπαιρναν από το κάτω μέρος του ποδιού του κατσικιού ή του προβάτου που σφαζόταν για τις ανάγκες τις οικογένειας. Κάθε μέρος του κόκαλου αυτού είχε και μια ονομασία. Βασιλιάς, βεζίρης, ψωμάς, κλέφτης, γάιδαρος.

Τα παιδιά κάθονταν καταγής γύρω γύρω και έριχναν το κοκκαλίν με τη σειρά. Ανάλογα με την πλευρά που έφερνε κάθε παιδί, έπρεπε να κάνει κάτι. Γεια παράδειγμα αν ερχόταν η πλευρά του βεζίρη έπαιρνε μια βέργα και εκτελούσε τις διαταγές του βασιλιά αυτού δηλαδή που έφερνε ρίχνοντας το κόκαλο την πλευρά που είχε την ονομασία βασιλιάς. Αν ένα παιδί έφερνε την πλευρά του ψωμά τότε δεν έκανε τίποτα. Αν έφερνε την πλευρά του κλέφτη, τότε τιμωρείται με ραβδισμούς από το βεζίρη, κατόπιν σχετικής διαταγής του βασιλιά.

Αν ένα παιδί έριχνε το κοκκαλίν από την πλευρά του γάιδαρου, έπρεπε να γκαρίσει. Το παιχνίδι συνεχιζόταν μέχρι να βαρεθούν τα παιδιά.

 Τα Σκατέλια ή Σκατούλικα

Στοίβαζαν μερικές μεγάλες πέτρες, τη μια πάνω στην άλλη. Αυτές οι πέτρες λέγονταν «Σκατέλια». Μετά το σχετικό λάχνισμα (ρίξιμο κλήρου) ένα παιδί έμενε κοντά στα σκατέλια, ενώ τα υπόλοιπα παιδιά πήγαιναν σε κάποια απόσταση. Κάθε παιδί κρατούσε τη δική του πέτρα την οποία έριχνε πάνω στα σκατέλια, με σκοπό να ρίξει όσες περισσότερες πέτρες μπορούσε. Αμέσως μετά έπρεπε να τρέξει και πιάσει την πέτρα που έριξε, ενώ το παιδί που ήταν κοντά στα σκατέλια βιαζόταν να ξαναστοιβάξει τις πέτρες και να αγγίξει αν μπορούσε το παιδί . Αν τα κατάφερνε, τότε ο ηττημένος έμενε κοντά στα σκατέλια και συνεχιζόταν το παιχνίδι. Αν δεν τα κατάφερνε, έμενε εκεί στα σκατέλια το παιδί που ορίστηκε από την αρχή. Το παιχνίδι συνεχιζόταν μέχρι να βαρεθούν τα παιδιά.

 Το κόκαλο

Το κόκαλο είναι ένα παιχνίδι που παίζεται με έξι ή παραπάνω παιδιά. Για να παίξεις αυτό το παιχνίδι χρειάζεσαι ένα κομμάτι ξύλο που να μοιάζει με κόκαλο και μία κιμωλία.

Με την κιμωλία σχεδιάζεις έναν κύκλο στη μέση και δύο γραμμές, μία δεξιά και μία αριστερά. Σκοπός του παιχνιδιού είναι να καταφέρεις να πάρεις το κόκαλο από το κέντρο. Τα παιδιά χωρίζονται σε δύο ομάδες. Κάθε παιδί από την κάθε ομάδα έχει έναν αριθμό. Ο κάθε παίκτης προσπαθεί να πάρει το κόκαλο από το κέντρο χωρίς να τον πιάσει ο αντίπαλός του. Αν τον πιάσει, ο πόντος είναι του αντιπάλου. Αν όμως ο αντίπαλος περάσει τη γραμμή του ο πόντος είναι δικός του. Το παιχνίδι κερδίζει η ομάδα που έχει τους περισσότερους πόντους.

Πεντόβολα

Το παιχνίδι αυτό  περιγράφεται στα ελληνικά παραδοσιακά παιχνίδια. Όμως, είναι ένα από τα παλιότερα παιχνίδια που παίζεται από τις περισσότερες χώρες του κόσμου.

Μακριά Γαϊδούρα

Οι παίχτες χωρίζονται σε δύο ομάδες. Ο αρχηγός της πρώτης ομάδας στέκεται με την πλάτη στον τοίχο και κρατάει από τους ώμους έναν παίχτη της ομάδας του, ο οποίος είναι σκυμμένος με το πρόσωπο προς τον αρχηγό. Οι υπόλοιποι παίχτες της ομάδας κάθονται σκυμμένοι ο ένας πίσω από τον άλλο, πίσω από τον πρώτο παίχτη, και κρατιούνται γερά από τη μέση. Ο αρχηγός ς άλλης ομάδας παίρνει φόρα και πηδάει καβαλικευτά όλη την ομάδα, προσπαθώντας να κάτσει όσο το δυνατόν πιο κοντά στον αρχηγό, έτσι ώστε να υπάρχει χώρος για όλους τους παίχτες της ομάδας του. Οι υπόλοιποι παίχτες κάνουν το ίδιο. Αν χωρέσουν όλοι και κανένας δεν ακουμπήσει το πόδι του κάτω, όσο είναι καθισμένοι στην πλάτη της άλλης ομάδας, τότε κερδίζουν. Μετά το παιχνίδι επαναλαμβάνεται με την άλλη ομάδα να κάνει τη "γαϊδούρα".

Βασιλέας

Παιγνίδι για "νεαρά" κορίτσια. Σχημάτιζαν στο χώμα διάφορα τετράγωνα (τις αμπούστες), που ήταν όμως συνδεδεμένα το ένα με τ' άλλο, είχαν δηλαδή μια συνέχεια και αλληλουχία μεταξύ τους. Στη συνέχεια από μια απόσταση ένα με δύο μέτρα ρίχνοντας μια μικρή επίπεδη πέτρα προς την πρώτη, αμπούστα, ε-τάσσαν. Όποιας η πέτρα έπεφτε κοντά ή μέσα στην αμπούστα, αυτή θα έπαιζε πρώτη.

Με το ένα πόδι μισοσηκωμένο και χωρίς να ακουμπά καθόλου το έδαφος, κάνοντας «κουτσαντήρι» κρατούσαν ισορροπία και ταυτόχρονα με μικρά-μικρά πηδηματάκια προσπαθούσαν γα σπρώξουν την πέτρα από το ένα τετραγωνάκι στο άλλο ακουμπώντας την απαλά με τη μύτη του παπουτσιού τους.

Η πέτρα, έπρεπε να περνά από το ένα τετραγωνάκι στο άλλο, χωρίς να βγαίνει έξω, αλλά ούτε και να σταματά πάνω στις γραμμές που καθόριζαν τις αμπούστες -τα τετραγωνάκια. Αν συνέβαινε κάτι τέτοιο, τότε το κορίτσι που διαγωνιζόταν έχανε και έπαιρνε άλλο τη θέση του. Παραπλήσιο του «Βασιλέα» είναι το «κουτσό» που παίζεται παγκόσμια με παραλλαγές.

Σχοινί

Άλλο ένα παιγνίδι για κορίτσια. Μαζευόταν η παρέα των νεαρών κοριτσιών σ' ένα φιλικό σπίτι ή στη γειτονιά, έχοντας μαζί τους 2-3 μέτρα «λιμιστήρα», λεπτό δηλαδή σχοινί. Δύο από τα κορίτσια της παρέας κρατούσαν από τις άκρες το σχοινί και το ανέμιζαν κάνοντας κυκλικές κινήσεις των χεριών τους. Με αυτή την κίνηση το σχοινί σχημάτιζε ένα είδος «θόλου». Και ενώ το σχοινί ήταν σε διαρκή κίνηση, έμπαιναν μέσα στο «θόλο» που σχηματιζόταν, ένα, δύο, καμιά φορά και τρία κορίτσια και με μικρά επιτόπου πηδηματάκια με τα δυο πόδια ενωμένα ή με κουτσαντήρι (όπως είδαμε πιο πάνω στο παιγνίδι του βασιλέα) προσπαθούσαν να αποφύγουν το σχοινί, να μη χτυπήσει στα πόδια τους. Αν κάποια στιγμή το σχοινί τις ακουμπούσε, ή τις χτυπούσε στα πόδια, τότε έχαναν και αντιστρέφονταν οι ρόλοι. Οι χαμένες δηλαδή έπαιρναν τη θέση των κοριτσιών που κινούσαν το σχοινί και οι άλλες έμπαιναν στον «χορό».

Σακουλοδρομίες

Ομαδικό παιγνίδι για αγόρια. Οι διαγωνιζόμενοι έμπαιναν σ' ένα σακί (σακούλα στην κυπριακή τοπολαλιά) και αφού την έδεναν στη μέση τους, προσπαθούσαν με μικρά προσεκτικά πηδήματα, έχοντας τα πόδια ενωμένα, να τερματίσουν πρώτοι. Μερικές φορές διαγωνίζονταν ο καθένας για τον εαυτό του, άλλες πάλι φορές όταν οι παίκτες ήταν πολλοί, χωρίζονταν σε δύο ή περισσότερες ομάδες.

Βασιλιτζιά

Ομαδικό παιγνίδι με δύο ή περισσότερα παιδιά. Ο ένας ανέβαινε στην πλάτη του άλλου και ανυψώνοντας τα δάκτυλα του έλεγε: «Βάσιλιτζιά, τζιαί μετά πόσα της...». Ο άλλος που ήταν από κάτω χωρίς να βλέπει, έπρεπε να μαντέψει πόσα ήταν τα ανοικτά δάκτυλα. Αν η απάντηση ήταν σωστή, τότε άλλαζαν θέσεις, αλλιώς συνέχιζαν μέχρι να δοθεί η σωστή απάντηση.

Διτζίμιν

Το Διτζίμιν (Δοκίμιο στην αρχαία Ελληνική) ήταν ολυμπιακό αγώνισμα άρσης βαρών. Στην Κύπρο για διτζίμιν χρησιμοποιούσαν συνήθως τμήμα αρχαίας κολώνας που το έβαζαν στην είσοδο των εκκλησιών ή στις πλατείες των χωριών. Στις μεγάλες θρησκευτικές εορτές (παραδοσιακό παιχνίδι της Λαμπρής) ή στις εμποροπανηγύρεις, οι πιο ρωμαλέοι από τους άνδρες διαγωνίζονταν για το ποιος θα το σηκώσει πιο ψηλά. Υπάρχουν πάρα πολλά αλιά παραδοσιακά τραγούδια που εξυμνούν αυτό το αγώνισμα και κάποιους άντρες που έγιναν ξακουστοί με τις δυνατότητες τους στο διτζίμιν.

Πρώτη Ελιά

Αυτό το παιγνίδι ήταν καθαρά ψυχαγωγικό χωρίς καθόλου ανταγωνισμό. Παιζόταν από 4 έως και 10 παιδιά (αγόρια). Το πρώτο παιδί έσκυβε από τη μέση και πάνω προς τη γη, σε θέση ορθής γωνίας. Το δεύτερο πηδούσε από πάνω του, στηρίζοντας τα χέρια του στην πλάτη του πρώτου. Με τον ίδιο τρόπο ένα-ένα τα υπόλοιπα παιδιά πηδούσαν κι αυτά, μέχρι που ερχόταν η σειρά ξανά για το πρώτο παιδί, και το παιγνίδι συνεχιζόταν κατ' αυτό τον τρόπο.

Πρέπει να σημειωθεί ότι υπάρχουν ποικίλες παραλλαγές του παιγνιδιού με μικροδιαφορές, ενώ σε κάποιες περιοχές από καλείται και «Ξεροπόταμος».

Ζίζυρος

Το παιγνίδι αυτό παίζεται σε δύο διαφορετικές παραλλαγές.

πλευρά του προσώπου του, και το άλλο με ανοικτή τη δική του παλάμη κτυπά αυτή του συντρόφου του, στοχεύοντας μ' αυτό τον τρόπο να του ρίξει το σκούφο που φορεί στο κεφάλι. Η διαδικασία της ανοικτής παλάμης συνεχίζεται μέχρις ότου πέσει ο σκούφος και τότε οι ρόλοι αντιστρέφονται

Στη δεύτερη παραλλαγή συμμετέχουν περισσότερα από δύο παιδιά. Το σκηνικό βασικά είναι το ίδιο, με ένα παιδί να στέκεται όρθιο με την παλάμη ανοικτή και τα άλλα να είναι πίσω του σε μικρή απόσταση, και να το κτυπούν. Το πρώτο παιδί που κοιτάζει προς την άλλη κατεύθυνση, πρέπει να μαντέψει ποιος τον έχει κτυπήσει. Μετά το κτύπημα στρέφεται προς τα παιδιά και προσπαθεί να βρει τον «ένοχο». Τότε, όλα μαζί για να τον παραπλανήσουν σηκώνουν το δεξί τους δείκτη κάνοντας το γνωστό ήχο του ζίζυρου:

Ζζζζζζ····     Αν μαντέψει σωστά, τότε τη θέση του παίρνει αυτός που έδωσε το χτύπημα. Αν όχι, το παιγνίδι συνεχίζεται μέχρι να βρει τον «ένοχο».

Το συγκεκριμένο παιχνίδι είναι γνωστό στην Ελλάδα με το όνομα «Μπιζζζ».

Τριάππηδκια

Αγώνισμα των Ολυμπιακών Αγώνων (το γνωστό τριπλούν) που παίζεται με διάφορες παραλλαγές ανάλογα με τις περιστάσεις ή τη διάθεση. Έχει βεβαίως ανταγωνιστικό χαρακτήρα. Τραβούσαν μια γραμμή στο χώμα, και έχοντας αυτή ως βάση, έκαναν τρία πηδήματα προσπαθώντας να πάνε όσο το δυνατόν πιο μακριά. Νικητής ήταν αυτός που θα πηδούσε πιο μακριά από όλους.

Συτζιά

Παιγνίδι για κορίτσια. Έδεναν ένα σχοινί στον κορμό ενός δέντρου, με το ελεύθερο του μέρος να έχει μήκος 1,5 έως 2 μέτρα. Ένα από τα κορίτσια κρατώντας την άκρη του σχοινιού προσπαθούσε να ακουμπήσει κάποιο από τα υπόλοιπα, που και αυτά με τη σειρά τους έκαναν προσπάθειες να χτυπήσουν στην πλάτη το πρώτο κορίτσι, χωρίς βέβαια να του δώσουν την ευκαιρία να τα ακουμπήσει. Το παιγνίδι συνεχιζόταν κατ’ αυτό τον τρόπο και όταν το πρώτο κορίτσι κατάφερνε να ακουμπήσει κάποιο από τα υπόλοιπα, τότε έπαιρνε αυτό τη θέση του στο σχοινί.

Λιγκρίν

Παιζόταν από δύο ή περισσότερα παιδιά (αγόρια) σε ανοικτούς χώρους.

Κατ' αρχήν έβαζαν δύο πέτρες σε απόφαση 10 περίπου εκατοστών τη μια από την άλλη, και πάνω σ' αυτές τοποθετούσαν το λιγκρίν, ένα στρογγυλό, λεπτό ξυλαράκι διαμέτρου 2 έως 2,5 εκ. και μήκους 10 έως 12 εκ. Αυτό ήταν το λιγκρίν. Το δεύτερο βασικό εργαλείο, ήταν η λίγκρα. Ένα μακρύ στρογγυλό ξύλο, μήκους 50 έως 70 εκ. και διάμετρο 3 εώς 4 εκ.

Υπάρχουν διάφορες παραλλαγές του παιγνιδιού και κανονισμοί ανάλογα με την περίπτωση, κατά βάση όμως όταν οι παίχτες ήταν μόνο δύο, ίσχυαν τα εξής: Πρώτα ήταν το «τάξιμο». Διαγωνίζονταν δηλαδή για το ποιο από τα δυο παιδιά θα έπαιζε πρώτο. Συνήθως την πρωτιά είχε αυτό που θα πετούσε το λιγκρίν πιο μακριά, χτυπώντας το μόνο μια φορά με την λίγκραν. Όταν καθοριζόταν η σειρά, αυτός που θα έπαιζε πρώτος πήγαινε στη «νισκιάν», εκεί δηλαδή που ήταν τοποθετημένο το λιγκρίν πάνω στις πέτρες και αφού το ανασήκωνε μ' ένα ελαφρύ κτύπημα της λίγκρας, το χτυπούσε με δύναμη καθώς ήταν στον αέρα, προσπαθώντας να το ρίξει όσο το δυνατόν πιο μακριά. Το άλλο παιδί προσπαθούσε να το πιάσει στον αέρα. Αν τα κατάφερνε, στη συνέχεια το έριχνε προς τη νισκιάν λέγοντας: "Έκρουσες!" Αν το λιγκρίν πήγαινε κοντά στη νισκιάν και σε απόσταση μικρότερη από το μήκος της λίγκρας τότε κέρδιζε και τον πρώτο γύρο του παιγνιδιού. Ταυτόχρονα όμως, το πρώτο παιδί έτρεχε και αυτό προς το λιγκρίν προσπαθώντας με τη λίγκραν να το χτυπήσει στον αέρα, επαναφέροντάς τα προς τη νϊόκιάν. Αν δεν τα κατάφερνε και το λιγκρίν έπεφτε στο έδαφος, τότε είχε ακόμα τρεις ευκαιρίες. Με τη λίγκραν, χτυπούσε απαλά στην άκρη το λιγκρίν ανασηκώνοντας το από το χώμα, το χτυπούσε με δύναμη λέγοντας: μάτσας. Έκανε το ίδιο για δεύτερη φορά, λέγοντας:δκυότσας. Και για τρίτη, λέγοντας: τρίτσας. Είχε όμως άλλη μια ευκαιρία. Βάζοντας ίο στο στόμα, το φυσούσε με δύναμη, με κατεύθυνση πάντα τη νισκιάν. Αυτή την φορά έπρεπε οπωσδήποτε να το ρίξει ανάμεσα στις δύο πέτρες, αλλιώς έχανε. Αν τα παιδιά ήταν περισσότερα από δύο, τότε συνήθως χωρίζονταν σε δύο ομάδες στις οποίες έδιναν και ονόματα, όπως: Οι «πανωχωρίτες», η «μέσα γειτονια», κτλ.

Στην Ελλάδα το παιχνίδι είναι γνωστό με τα ονόματα «Τσελίκα – Τσουμάκα Τσιλίκι – Λιγκρίν» και περιγράφεται στις αρχικές σελίδες του παρόντος βιβλίου.

ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΑ  ΠΑΙΓΝΙΔΙΑ  ΤΗΣ  ΣΗΚΩΣΗΣ

ΚΑΙ  ΤΗΣ  ΚΑΘΑΡΑΣ  ΔΕΥΤΕΡΑΣ

Υπάρχουν πάρα πολλά παραδοσιακά παιγνίδια που σχετίζονται με τη Σήκωση και την Καθαρά Δευτέρα και παίζονταν ή εξακολουθούν να παίζονται σε διάφορες περιοχές της Κύπρου. Μερικά από αυτά είναι και τα πιο κάτω:

Παιγνίδια της Σήκωσης

(α)  Η  «δακκανούρα ή αυκοτήρα»

Η «δακκαννούρα» είναι γνωστή και ως «αυκοτήρα» επειδή στο παιγνίδι χρησιμοποιείται ένα ψημένο αυγό, συνήθως ακαθάριστο. Το παιγνίδι αυτό παιζόταν σε πολλές περιοχές της Κύπρου ιδιαίτερα στην Πάφο, στην περιοχή Ιδαλίου, στην Αραδίππου και στο Ριζοκάρπασο.  Στο Ριζοκρπασο, σύμφωνα με το φιλόλογο και λαογράφο Χρίστο Τταουσιάνη, οι νοικοκυρές, αφού έβραζαν το αυγό, το τρυπούσαν και το περνούσαν σε μια κλωστή  το άλλο άκρο της οποίας έδεναν πάνω σε «βολίτζιν» (δοκάρι της στέγης). Κατά τη διάρκεια του συμποσίου ο οικοδεσπότης έσπρωχνε την κλωστή σε κυκλική κίνηση, ώστε να περάσει το αυγό μπροστά από όλους τους συνδαιτημόνες.  Κερδισμένος έβγαινε εκείνος που κατάφερνε να πιάσει το αυγό με το στόμα χωρίς να το αγγίξει.

(β)  «Η  γιαουρτοφαγία»

Η «γιαουρτοφαγία» παίζεται πάντα με δύο παίκτες οι οποίοι προσπαθούν να ταίσουν ο ένας τον άλλο γιαούρτι έχοντας δεμένα τα μάτια με μια πετσέτα. Στο παιγνίδι δεν υπάρχει χαμένος ή κερδισμένος αφού και οι δύο παίκτες συνήθως πασαλείφονται με υπολείμματα γιαουρτιού σε όλο το πρόσωπο.

(γ)  Οι  αυγοδρομίες

(Παρουσιάστηκαν στα παραδοσιακά ελληνικά παιχνίδια)

 

Παραδοσιακά παιγνίδια της Καθαράς Δευτέρας

(α)  Η  καμήλα

Τα παιδιά που παίζουν το παιχνίδι αυτό σχηματίζουν μια μακριά σειρά κρατώντας το ένα πίσω από το άλλο. Δυο άλλοι παίχτες στέκουν απέναντι με τα χέρια ενωμένα ψηλά, ώστε να σχηματίζουν καμάρα. Αυτοί οι δυο παίρνουν από ένα χαρακτηριστικό χρώμα ή όνομα δέντρου. ΄Οταν τα άλλα παιδιά περνούν κάτω από την καμάρα οι δυο παίκτες κρατούν το τελευταίο παιδί και το ρωτούν τι χρώμα ή τι δέντρο προτιμά. Ανάλογα με την απάντηση στέκεται πίσω από τη ράχη του αντίστοιχου παίκτη. Το παιγνίδι συνεχίζεται μέχρι να ερωτηθεί και το τελευταίο παιδί. ΄Ετσι σχηματίζονται δυο ομάδες οπότε το παιγνίδι μετατρέπεται σε διελκυστίνδα με τις δυο ομάδες να τραβιούνται με δύναμη μέχρι να παρασυρθεί η μια από την άλλη. Νικήτρια ομάδα θεωρείται εκείνη που θα μπορέσει να παρασύρει την άλλη προς το μέρος της.

(β)  Η  συκιά

Τα παιδιά που παίζουν το παιγνίδι αυτό καρφώνουν στη γη ένα παλούκι που υποτίθεται είναι μια συκιά με σύκα. Σ’ αυτό το παλούκι δένεται ένα μακρύ σχοινί που το κρατά ένα παιδί που λέγεται «συκάρης». Ο «συκάρης» αντιπροσωπεύει το φύλακα της συκιάς που διαλαλεί τους καρπούς της φωνάζοντας «σύκα, καλά σύκα». Γύρω από το «συκάρη» στέκονται τα άλλα παιδιά που προσπαθούν να τον χτυπήσουν χωρίς αυτός να τα αγγίξει. ΄Οσα χτυπήματα τρώει ο «συκάρης» αντιπροσωπεύουν τα σύκα που του κλέβουν. Αν στη διάρκεια του παιγνιδιού καταφέρουν να του πάρουν το σχοινί, τότε ο «συκάρης» τρώει ξύλο αλύπητο, ώσπου να κατορθώσει να ξαναπάρει πίσω το σχοινί. Σε μια τέτοια περίπτωση οι άλλοι τραβούν πίσω, γιατί όταν ο «συκάρης» είναι κάτοχος του σχοινιού και αγγίξει με το χέρι του κάποιο τον υποχρεώνει να αναλάβει αυτός τη φρούρηση της συκιάς.

(γ)  Η  «καττόμουγια ή τυφλόμυγα»

Τα παιδιά που λαμβάνουν μέρος στο παιγνίδι δένουν με ένα μαντίλι τα μάτια του παίκτη που ο κλήρος βγάζει πρώτο για να παίξει το ρόλο της «καττόμουγιας».  Αφού τον γυρίσουν μπρος και πίσω, δεξιά και αριστερά, ώστε να χάσει τον προσανατολισμό του, τον αφήνουν στη μέση του χώρου όπου γίνεται το παιχνίδι και αρχίζουν να τον κτυπούν με τα χέρια ή το μαντίλι που κρατούν. Η «καττόμουγια» προσπαθεί στα τυφλά να αρπάξει έναν από αυτούς που τον κτυπούν. Στην περίπτωση που αρπάζει κάποιο του λύνουν τα μάτια και δίνουν τη θέση του στον νικημένο, για να αρχίσει και πάλιν το παιγνίδι από την αρχή.

Σήμερα, τα πιο πολλά παιχνίδια που αναφέραμε σπάνια παίζονται από τα παιδιά ή τους νέους. Η αστικοποίηση και η έλλειψη χώρων από τη μια, και η ανάπτυξη της τηλεόρασης και των ηλεκτρονικών παιχνιδομηχανών από την άλλη, στέρησαν, ιδιαίτερα από τα μικρά παιδιά, την ευκαιρία να παίζουν ομαδικά και ελεύθερα, κάτι που γινόταν σε μεγάλο βαθμό από τα παιδιά των περασμένων δεκαετιών.

Τα παραδοσιακά παιγνίδια παίζονται συνήθως στις περιπτώσεις αναβίωσης ηθών και εθίμων του παρελθόντος όπως είναι τα διάφορα φεστιβάλ, τα πανηγύρια των χωριών και οι εκδηλώσεις που γίνονται τη Δευτέρα της Λαμπρής.

Τα παιχνίδια είναι για όλους

…….και ασφαλώς και για τα παιδιά με αναπηρίες!

Δημιουργώντας μικτές ομάδες παιδιών με και χωρίς κινητικά προβλήματα, προσαρμόζοντας το βαθμό δυσκολίας, μεταβάλλοντας και τροποποιώντας τους κανονισμούς των παιχνιδιών με ευελιξία και φαντασία, όλοι μπορούν να συμμετέχουν και να διασκεδάζουν ταυτόχρονα.

Παιχνίδια στόχευσης

Χτυπάω την κορίνα

                       

Ένας αριθμός από κορίνες πρέπει να χτυπηθεί από την αρχική γραμμή με μεγάλες ή μικρές μπάλες. Η απόσταση είναι ανάλογη με το βαθμό  δυσκολίας.

Κορίνες εναντίον φρίζμπι

Οι κορίνες τοποθετούνται πάνω στο πλινθίο, στα καλοριφέρ, στη μπασκέτα, σε καρέκλα (σε διαφορετικά ύψη). Όλοι οι παίκτες προσπαθούν να τις πετύχουν με όσο το δυνατόν λιγότερα πετάγματα του φρίζμπι.

Μετακίνηση της μπάλας                        

Χωρίζονται τα παιδιάσε δύο ομάδες.

Μ μπάλα (κινησιοθεραπείας, θάλασσας, ιατρική μπάλα) τοποθετείται πάνω σε μια κεντρική γραμμή. Και οι δυο  ομάδες τη σημαδεύουν προσπαθώντας να κυλίσει πάνω από τη γραμμή στόχο προς τη γραμμή της αντίπαλης ομάδας. Κερδίζει η ομάδα που θα καταφέρει να μετακινήσει την μπάλα στόχο προς τους αντιπάλους.                                                                                                                                                                  

Προστατεύω την κορίνα μου

                               

            Κάθονται όλοι κάτω σχηματίζοντας κύκλο. Κάθε παίκτης τοποθετεί μπροστά του μία κορίνα, την οποία πρέπει να προστατεύει με τα χέρια του ή τα πόδια του. Ξεκινάει ένας παίκτης τσουλώντας μια μπάλα προσπαθώντας να ρίξει την κορίνα κάποιου άλλου, που προσπαθεί αυτός να προστατέψει. Αν την προστατέψει, πιάνει την μπάλα και την κυλάει προς κάποιον άλλο που βάζει στόχο την κορίνα του. «Καίγεται» αυτός του οποίου η κορίνα χτυπήθηκε από την μπάλα και βγαίνει από το παιχνίδι.

Μίνι γκολ

                                             

            Φτιάχνονται 5-10 σταθμοί, σταθεροποιούνται και αριθμούνται. Μαρκάρεται η αφετηρία και ο τερματισμός. Κάθε ομάδα (2-4 άτομα), παίρνει ένα μπαστούνι, μία μπάλα καθώς και μολύβι και χαρτί για να σημειώνει τους βαθμούς. Έπειτα καθορίζεται ένας αριθμός προσπαθειών και ξεκινά το παιχνίδι. Όποιος ολοκληρώσει το γύρο με τις λιγότερες προσπάθειες, κερδίζει.

Σταθμοί: πλινθία, πάγκοι, στρώματα, ορθοστάτες, στεφάνια, σχοινιά, κορίνες, κουβάδες, χαρτοκιβώτια, ραβδιά, βατήρες.

Μικροαντικείμενα: πινακίδες με τα νούμερα, κολλητικές ταινίες, χαρτί για σημειώσεις, μολύβια, μικρές μπάλες, μπαστούνια γκολφ/ χόκει.

Κυνηγητό

Η «ουρά του δράκου»

            

           

            8-10 παίκτες στέκονται  ο ένας πίσω από τον άλλο και τοποθετούν τις παλάμες τους στους ώμους του παίκτη που βρίσκεται μπροστά τους. Ο τελευταίος παίκτης βάζει ένα μαντίλι πίσω στο παντελόνι (η «ουρά του δράκου») και προσπαθεί να αποφύγει το «κεφάλι του δράκου», που κυνηγά την ουρά. Αλλαγή ρόλων. Περισσότερο διασκεδαστικό είναι, αν υπάρχουν 2-3 δράκοι αποτελούμενοι από μικρότερο αριθμό παιδιών.

Πηγές:

1010 Ασκήσεις & Παιχνίδια για τα Άτομα Με Ειδικές Ανάγκες.

Walter Bucher, Ruth Schucan- Kaiser. Επιμέλεια- Μετάφραση Ελένη Φλεμετάκη. Εκδόσεις ΣΑΛΤΟ, 1992

Παιδικά παιχνίδια απ’ όλο τον κόσμο

 Όσο και αν διαφέρει η κουλτούρα από χώρα σε χώρα, ένα είναι σίγουρο: όλα τα παιδιά παίζουν! Εύκολα αντιλαμβάνεται κανείς ότι οι κανόνες των παιχνιδιών μοιάζουν μεταξύ τους παντού. Τα υλικά και οι ονομασίες διαφέρουν ανάλογα με τη χώρα ή την ήπειρο.  Για παράδειγμα: το κυνηγητό, το κρυφτό, τα μήλα, η κυνηγητόμπαλα, το γκρέμισμα πυργίσκων (το λεγόμενο σε εμάς τζαμί), παιχνίδια με μάντεμα, με άλματα και τραγούδια κτλ παίζονται από παιδιά σε όλο τον κόσμο.

Ο γόρδιος δεσμός

                                 Σχηματίζουμε ένα μεγάλο κύκλο, χωρίς να αγγίζουμε ο ένας τον άλλο. Μετά κλείνουμε τα μάτια και προχωρούμε σιγά σιγά με τα χέρια σε έκταση προς το κέντρο του κύκλου. Όταν ένας μαθητής αγγίξει το χέρι ενός άλλου, τότε το κρατάει σφιχτά, και μαζί ψάχνουν να βρουν τ’ άλλα παιδιά, χωρίς να αφήσουν τα χέρια. Όταν ανοίξουν τα μάτια βλέπουν πως τα χέρια τους έχουν μπερδευτεί σ’ έναν τεράστιο κόμπο και προσπαθούν να τα ξεμπερδέψουν προσεκτικά, στρέφοντας το σώμα τους ή περνώντας ο ένας πάνω από τον άλλο, χωρίς όμως να αφήσουν τα χέρια τους. Το συγκεκριμένο παιχνίδι παίζεται και στις Φιλιππίνες.

           

Παπουτσωμένες καρέκλες:

 Οι μαθητές κάθονται σε κύκλο εκτός από δύο  που κάθονται στο κέντρο του με δεμένα τα μάτια. Στο κέντρο του κύκλου τοποθετούμε δύο καρέκλες και σκορπίζουμε οκτώ παπούτσια. Οι δύο μαθητές ψηλαφώντας και κάτω από την καθοδήγηση των άλλων προσπαθούν να βρουν τα παπούτσια και να τα φορέσουν, ο καθένας στην καρέκλα του. Νικητής είναι αυτός που θα τελειώσει πρώτος. Το συγκεκριμένο παιχνίδι παίζεται στον Παναμά και στην Τυνησία.

                              Ενοχλώ με την μπάλα

Ένας μαθητής στέκεται σε ένα ζωγραφισμένο κύκλο, οι υπόλοιποι μαθητές πετώντας μια μπάλα προσπαθούν να τον πετύχουν για να τον βγάλουν από τον κύκλο του, ενώ αυτός προσπαθεί να πιάσει την μπάλα στον αέρα, για να στείλει άλλον στην θέση του. Το παιχνίδι παίζεται με μικρές τροποποιήσεις στην Παραγουάη και συναντάται με το όνομα «κοτόπουλο στο κοτέτσι».

                             Μπάλα και πύργος:

                                 

Σε τρεις ομάδες χωρισμένοι οι μαθητές, οι δύο είναι στις άκρες και η τρίτη στην μέση. Σκοπός του παιχνιδιού είναι η μεσαία ομάδα να σχηματίσει ένα πύργο από τις πέτρες που είναι αραδιασμένες, ενώ οι άλλες δύο προσπαθούν πετώντας μια ή δύο μπάλες να την κάψουν. Το παιχνίδι παίζεται με μικρές τροποποιήσεις στην Κένυα, στο Ισραήλ κ.α

                                 Κόκλα σουπάκι

 σημαίνει « ο αδέξιος σάκος κάνει γύρους». Οι μαθητές στέκονται ή κάθονται σχηματίζοντας κύκλο, με μέτωπο προς το κέντρο. Ένας μαθητής κρατώντας ένα μαντήλι τρέχει προς μια κατεύθυνση, αφήνοντάς το κρυφά πίσω από κάποιο μαθητή. Αν αυτός δεν το αντιληφθεί και ξαναπεράσει αυτός που έριξε το μαντήλι από πίσω του, τότε χάνει. Αν τον αντιληφθεί, τότε τον κυνηγάει για να τον πιάσει. Το παιχνίδι συναντάται στην Ινδία, στη Γερμανία κ.α

                                Γάτα και ποντίκι

                           

Σχηματίζουν οι μαθητές ένα κύκλο, ένας στέκεται στο κέντρο (ποντίκι) και ένας άλλος έξω από αυτόν (γάτα). Σκοπός του παιχνιδιού είναι να πιάσει η γάτα το ποντίκι κυνηγώντας το εντός κι εκτός του κύκλου. Οι μαθητές που απαρτίζουν τον κύκλο προσπαθούν να εμποδίσουν την «γάτα» στις κινήσεις της. Το συγκεκριμένο παιχνίδι παίζεται σ’ όλο τον κόσμο από παιδιά προσχολικής και πρώιμης σχολικής ηλικίας. Έχει πολλές και διαφορετικές ονομασίες, όπως για παράδειγμα «Αράχνη και μύγα» στην Παραγουάη, «Τίγρης και κατσίκα» στο Μπαγκλαντές κ.α.

                                     Χώρες

Τα παιδιά σχηματίζουν ένα κύκλο και στο κέντρο τοποθετούμε μια μπάλα. Κάθε παιδί παίρνει το όνομα μιας χώρας. Ο Κ.Φ.Α. φωνάζει το όνομα μιας χώρας και ο μαθητής που έχει το όνομά της τρέχει σηκώνει την μπάλα ψηλά και λέει «1, 2, 3 στοπ». Τα υπόλοιπα παιδιά μέχρι να το πει απομακρύνονται, όσο ποιο μακριά προλάβουν. Το παιδί που κρατάει την μπάλα , κάνει τρία βήματα και προσπαθεί να σημαδέψει με  την μπάλα για να «κάψει» κάποιο παιδί. Αν αποτύχει «του χρεώνουν μια ψείρα

Το χρώμα της μάγισσας

 Ένα παιδί που ορίζεται «μάγισσα» φωνάζει ένα χρώμα και κυνηγάει τα άλλα μέχρι να ακουμπήσουν ένα αντικείμενο που να έχει το χρώμα αυτό.

Παραλλαγή παιχνιδιού: Γάτα, γατούλα: Είναι το ίδιο παιχνίδι με το χρώμα της μάγισσας μόνο που τώρα τα παιδιά λένε «γάτα, γατούλα τι χρώμα ζητάς, πες ένα χρώμα γιατί θα τις φας». Έτσι, συναντάται το παιχνίδι στην Ιταλία, στην Ισπανία και σε άλλες χώρες της Ευρώπης.

Κάποιες άλλες παραλλαγές του παιχνιδιού που συναντάμε σε χώρες του εξωτερικού είναι οι εξής: στο Μαυρίκιο και στη Σιέρα Λεόνε βάζουν διάφορα αντικείμενα σε κάποιο μέρος, χαράζουν σε απόσταση λίγων μέτρων απ’ τα αντικείμενα κύκλο και βάζουνε τον οδηγό στο κέντρο του ο «οδηγός» του παιχνιδιού φωνάζει «Χους, χους, χρώμα» και τα υπόλοιπα παιδιά τον ρωτάνε «ποιο χρώμα», και όταν λέει ένα χρώμα, αυτά αρχίζουν να τρέχουν να πάρουν ένα αντικείμενο με το ανάλογο χρώμα πριν πιαστούν τα ίδια.

                                          Κουτσό

          

Παραλλαγές του γνωστού στη χώρα μας ως «Κουτσό» είναι το «Παράδεισος και κόλαση», όπως ονομάζεται το κουτσό στην Αίγυπτο. Σχηματίζονται τουλάχιστον 5 αριθμημένα τετράγωνα. Ο παίκτης ρίχνει την πέτρα στο πρώτο τετράγωνο, πηδάει κουτσό στο δεύτερο, χωρίς να αγγίξει την πέτρα ή τις διαχωριστικές γραμμές και συνεχίζει ως το τελευταίο, ενώ όταν γυρίσει, πρέπει να σπρώχνει την πέτρα μέχρι την αφετηρία του παιχνιδιού, πηδώντας έξω. Αν τα καταφέρει συνεχίζει ρίχνοντας την πέτρα στο δεύτερο τετράγωνο και ακολουθεί την ίδια διαδικασία. Αυτή η διαδικασία επαναλαμβάνεται σ’ όλα τα υπόλοιπα τετράγωνα, με τη διαφορά ότι στο τέταρτο και πέμπτο τετράγωνο επιτρέπεται ο παίκτης να πατάει και με τα δύο πόδια. Νικητής βγαίνει ο παίκτης που κάνει τις περισσότερες προσπάθειες στο ρίξιμο της πέτρας και στο άλμα χωρίς λάθος.

Παραλλαγή, είναι και το «Πηδάω στην τούρτα» που παίζεται στη Λιβερία ως εξής: σχεδιάζεται ένας κύκλος και χωρίζεται με δύο κάθετες διαμέτρους σε τέσσερα ισομεγέθη «κομμάτια τούρτας». Πρέπει ο κάθε συμμετέχων να πηδήξει 50 φορές συνέχεια, από το ένα κομμάτι της τούρτας στο άλλο, χωρίς να σταματάει σε κανένα ή να πατάει τις διαχωριστικές γραμμές. Όμως, δεν πρέπει να στρέφεται προς μία κατεύθυνση, αλλά να κάνει 15 πηδήματα προς τα δεξιά, 15 προς τα αριστερά, 10 πηδήματα με διασκελισμός και τελειώνει πηδώντας με ενωμένα πόδια και κάνοντας μισή στροφή στον αέρα. Πάντοτε η σειρά προαποφασίζεται. Αν ο παίκτης κάνει κάποιο λάθος, χάνει τη σειρά του και ακολουθεί ο επόμενος.

Μία ακόμη παραλλαγή του «κουτσού» είναι το «Τούνκου Τούνκου» από τη Βολιβία: σχεδιάζεται ένα ορθογώνιο ενάμισι μέτρο πλάτος και δυόμισι μέτρα μήκος. Χωρίζεται σε 15 τετράγωνα. Ύστερα, χαράζεται μια γραμμή αφετηρίας απ’ όπου ρίχνεται η πέτρα. Ο πρώτος παίκτης στέκεται στη γραμμή, με την πλάτη γυρισμένη στο ορθογώνιο. Προσπαθεί χωρίς να αγγίξει τις διαχωριστικές γραμμές να ρίξει την πέτρα του σε ένα τετράγωνο. Αν τα καταφέρει, γίνεται ιδιοκτήτης του και βάζει κάποιο σήμα του (σταυρό, τελίτσα, όνομα). Στα σημαδεμένα τετράγωνα του ο ιδιοκτήτης μπορεί να μπαίνει μέσα, ενώ οι υπόλοιποι παίκτες πρέπει να πηδάνε πάνω απ’ αυτά. Αρχίζει το παιχνίδι από το κάτω δεξιό τετράγωνο με κουτσό, πηδώντας το ένα μετά το άλλο, ενώ συγχρόνως  σκουντάει με το ελεύθερο πόδι του την πέτρα, προσέχοντας να μην πατάει και να ακουμπάει διαχωριστική γραμμή. Αν κάποιος τα καταφέρει παίρνει μια νίκη και ξανακάνει από την αρχή την ίδια διαδρομή. Νικητής βγαίνει ο παίκτης που στο τέλος του παιχνιδιού έχει στην κατοχή του τα περισσότερα τετράγωνα.

Ο τρίτος περισσεύει

Χώρα προέλευσης : Ρωσία

Παίρνουν μέρος : 12ως 20 παίκτες

Ηλικία : από 7 χρονών

Τα παιδιά ανά ζευγάρια (είναι πίσω από τον άλλον με μέτωπο στον κύκλο), στέκονται γύρω από τον κύκλο. Δύο παιδιά είναι εκτός κύκλου και το ένα κυνηγάει το άλλο. Ο κυνηγός μπορεί να κόψει τον κύκλο και να μπει μέσα για να περάσει από την άλλη μεριά.

Το θήραμα τρέχει πάντα κυκλικά, πίσω από τα ζευγάρια. Για να προστατευτεί πρέπει να μπει μπροστά από κάποιο ζευγάρι , οπότε ο πίσω του ζευγαριού πρέπει να τρέξει για να μην τον πιάσει ο κυνηγός και κάνει και αυτός το ίδιο. Αν ο κυνηγός πιάσει κάποιο παιδί, τότε εκείνος γίνεται κυνηγός και συνεχίζεται το παιχνίδι.

Μπαμπέτα – Νίκη

(Ένα παραδοσιακό παιχνίδι από την πρώην ΕΣΣΔ )

Τα παιδιά χωρίζονται σε δύο ομάδες. Ορίζουν μια απόσταση 15 μέτρων περίπου. Παίρνουν μια μπάλα ποδοσφαίρου κα την κόβουν σε 15 κύκλους (κομμάτια). Γράφουν από τη μια μεριά τους αριθμούς από το 1 έως το 15 κα το βάζουν στο χώρο που όρισαν από την ανάποδη μεριά, έτσι ώστε να μην φαίνονται οι αριθμοί.

Η πρώτη ομάδα χωρίζεται σε δύο υποομάδες , που παίρνουν θέση, η μία στην αρχή των 15 μέτρων και η άλλη στο τέλος, όπως και στα μήλα. Ρίχνουν τη μπάλα και προσπαθούν να κάψουν το παιδί που είναι μέσα. Ο παίκτης προσπαθεί να αποφύγει τη μπάλα και ταυτόχρονα να αναποδογυρίσει τα 15 κομμάτια με τους αριθμούς. Αν καεί, βγαίνει και τότε συνεχίζει το επόμενο παιδί. Όταν αποκαλυφθούν όλοι οι αριθμοί, τότε ο παίκτης προσπαθεί να βάλει τα αριθμημένα κομμάτια το ένα πάνω στο άλλο σε σωστή αριθμητική σειρά. Εφόσον τα καταφέρει, μετράει ως το 15, προσπαθώντας να μην το κάψει η μπάλα και τελειώνοντας το μέτρημα φωνάζει «ΜΠΑΜΠΕΤΑ», που σημαίνει ΝΙΚΗ.

Πηγές:

Παιδικά παιχνίδια απ’ όλο τον κόσμο/ Μητέρες Παιδικού Χωριού- SOS. Εκδόσεις ΤΖΙΑΜΠΙΡΗΣ- ΠΥΡΑΜΙΔΑ. Θεσσαλονίκη, 1995